Płuczka do gazów jest naczyniem laboratoryjnym o różnych zastosowaniach. Naczynie takie możemy wykorzystać, w celu usunięcia gazowego składnika z mieszaniny, w której stanowi on zanieczyszczenie. Załóżmy, że w celu przeprowadzenia jakiegoś eksperymentu potrzebujemy użyć azotu, ale zawiera on domieszki tlenku węgla(IV). Mieszaninę taką przepuszcza się wówczas przez płuczkę do gazów zawierającą wodny roztwór wodorotlenku sodu. Schemat takiego doświadczenia z użyciem tzw. płuczki Dreschla przedstawia rysunek poniżej:

Azot jest gazem biernym chemicznie wobec znajdującego się w płuczce roztworu wodorotlenku, natomiast tlenek węgla(IV) wchodzi z nim w reakcję chemiczną:

CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

Jeśli nie dysponujemy płuczką Dreschla, możemy skorzystać na przykład z kolby ssawkowej, przy czym dodając do niej kilka kolejnych akcesoriów uzyskamy efekt widoczny na poniższej fotografii:

Płuczkę do gazów można wykorzystać również w eksperymentach mających na celu ustalenie zawartości procentowej pierwiastka w związku chemicznym, czy też wzoru elementarnego związku chemicznego. Przez płuczkę zawierającą wodny roztwór zasady (zwykle NaOH lub KOH) przepuszcza się wtedy mieszaninę gazów uzyskaną w wyniku spalenia w nadmiarze tlenu ściśle określonej masy próbki (na przykład węglowodoru). Znając początkową masę płuczki (wraz z zawartością) oraz masę tej płuczki po zakończeniu doświadczenia, możemy określić jaka ilość tlenku węgla(IV) – produktu całkowitego spalenia węglowodoru została pochłonięta. W rezultacie możliwe będzie (po wykonaniu niezbędnych obliczeń) ustalenie masy węgla zawartego w spalonej masie próbki (ilość ta jest taka sama, jak w pochłoniętym dwutlenku węgla).

Często opisane w zadaniach doświadczenia dotyczą ustalania procentowego składu objętościowego mieszaniny gazów. Na przykład, przez płuczkę zawierającą roztwór kwasu siarkowego(VI) przepuszczono gazową mieszaninę o objętości 5 dm³, w której znajdowały się argon oraz amoniak. W wyniku tego eksperymentu stwierdzono, że gaz opuszczający płuczkę zajął objętość równą 4,5 dm³ (pomiaru dokonano w tych samych warunkach, jak objętość mieszaniny wprowadzonej do płuczki). Odpowiedz teraz na pytanie – jaki był procentowy skład objętościowy opisanej mieszaniny gazów?

Przedstawione sposoby wykorzystania płuczki do gazów są najczęściej spotykanymi spośród jej zastosowań. Pamiętaj, że z wyżej wymienionymi przykładami spotkasz się w zadaniach, z jakimi przyjdzie Ci się zmierzyć podczas przygotowań do egzaminu maturalnego z chemii. Wysoce prawdopodobnym jest również, że opisane rodzaje zadań trafią się również na majowym egzaminie, dlatego kilka z nich możesz rozwiązać już dziś: zadanie 1, zadanie 2, zadanie 3, zadanie 4, zadanie 5, zadanie 6, zadanie 7, zadanie 8.

Spodobał Ci się ten artykuł? Polub mój fanpage na Facebooku oraz na Instagramie, aby nie ominęły Cię żadne nowości.

© dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone