DWMED

Jednym z izomerów geometrycznych kwasu heksa-2,4-dienowego jest kwas sorbowy, w cząsteczce którego oba wiązania podwójne mają geometrię trans. Stereoizomer ten wykazuje własności konserwujące, które są tym silniejsze, im większa liczba niezdysocjowanych cząsteczek kwasu sorbowego znajduje się w roztworze.

Na podstawie: D. Cygan-Szczegielniak, B. Janicki, A. Roślewska, M. Stanek, K. Stasiak, Dodatki do żywności, Bydgoszcz 2015.

Narysuj wzór półstrukturalny tego izomeru geometrycznego kwasu heksa-2,4-dienowego, który wykazuje własności konserwujące.

Jednym z izomerów geometrycznych kwasu heksa-2,4-dienowego jest kwas sorbowy, w cząsteczce którego oba wiązania podwójne mają geometrię trans. Stereoizomer ten wykazuje własności konserwujące, które są tym silniejsze, im większa liczba niezdysocjowanych cząsteczek kwasu sorbowego znajduje się w roztworze.

Na podstawie: D. Cygan-Szczegielniak, B. Janicki, A. Roślewska, M. Stanek, K. Stasiak, Dodatki do żywności, Bydgoszcz 2015.

Dysocjację elektrolityczną kwasu sorbowego można przedstawić schematem:

R–COOH + H₂O ⇄ R–COO^– + H₃O⁺

Zdolności konserwujące tego związku chemicznego można zmieniać poprzez zmianę pH roztworu – na przykład dodając roztwór mocnego kwasu, mocnej zasady lub przez rozcieńczenie.

Oceń, przy jakiej wartości pH środowiska kwas sorbowy wykazuje lepsze zdolności konserwujące – przy pH = 3, czy pH = 4? Uzasadnij swoją odpowiedź.

Kwas mrówkowy jest jedynym nasyconym kwasem monokarboksylowym wykazującym własności redukujące wobec odczynnika Tollensa oraz zakwaszonych roztworów manganianu(VII) potasu. W przypadku próby Tollensa objawem pozytywnego jej przebiegu z udziałem kwasu mrówkowego jest pojawienie się srebrnoczarnego osadu. Zdarza się również uzyskać lustro srebrne.

Na podstawie: R. Szczypiński, Projektowanie doświadczeń chemicznych. Dla maturzystów i nie tylko, Warszawa 2019.

W celu potwierdzenia opisanych własności redukujących kwasu mrówkowego, stechiometryczne próbki tego związku chemicznego wprowadzono do dwóch probówek – pierwszej zawierającej wodny roztwór odczynnika Tollensa oraz drugiej, w której znajdował się zakwaszony roztwór manganianu(VII) potasu. Zawartość każdego z naczyń ogrzano i po chwili zaobserwowano zmiany świadczące o przebiegu reakcji chemicznych, przy czym w naczyniu pierwszym było to pojawienie się srebrnoczarnego osadu.

Wodny roztwór odczynnika Tollensa ma odczyn zasadowy, a jego reakcja z kwasem mrówkowym składa się z dwóch etapów. W pierwszej kolejności cząsteczki kwasu reagują z anionami wodorotlenkowymi (etap I). Powstałe w wyniku tej przemiany chemicznej drobiny zawierające atom węgla utleniane są następnie kationami diaminasrebra(I) o wzorze sumarycznym [Ag(NH₃)₂]⁺ (etap II), przy czym środowisko opisanej reakcji jest zasadowe. Końcowym produktem próby Tollensa są między innymi dwuujemne jony, w których atomowi węgla przypisuje się jego maksymalną wartość stopnia utlenienia.

Napisz wzory sumaryczne kwasów i zasad Brønsteda tworzących sprzężone pary w reakcji przebiegającej w pierwszym etapie próby Tollensa. Uzupełnij tabelę.

Kwas mrówkowy jest jedynym nasyconym kwasem monokarboksylowym wykazującym własności redukujące wobec odczynnika Tollensa oraz zakwaszonych roztworów manganianu(VII) potasu. W przypadku próby Tollensa objawem pozytywnego jej przebiegu z udziałem kwasu mrówkowego jest pojawienie się srebrnoczarnego osadu. Zdarza się również uzyskać lustro srebrne.

Na podstawie: R. Szczypiński, Projektowanie doświadczeń chemicznych. Dla maturzystów i nie tylko, Warszawa 2019.

W celu potwierdzenia opisanych własności redukujących kwasu mrówkowego, stechiometryczne próbki tego związku chemicznego wprowadzono do dwóch probówek – pierwszej zawierającej wodny roztwór odczynnika Tollensa oraz drugiej, w której znajdował się zakwaszony roztwór manganianu(VII) potasu. Zawartość każdego z naczyń ogrzano i po chwili zaobserwowano zmiany świadczące o przebiegu reakcji chemicznych, przy czym w naczyniu pierwszym było to pojawienie się srebrnoczarnego osadu.

Wodny roztwór odczynnika Tollensa ma odczyn zasadowy, a jego reakcja z kwasem mrówkowym składa się z dwóch etapów. W pierwszej kolejności cząsteczki kwasu reagują z anionami wodorotlenkowymi (etap I). Powstałe w wyniku tej przemiany chemicznej drobiny zawierające atom węgla utleniane są następnie kationami diaminasrebra(I) o wzorze sumarycznym [Ag(NH₃)₂]⁺ (etap II), przy czym środowisko opisanej reakcji jest zasadowe. Końcowym produktem próby Tollensa są między innymi dwuujemne jony, w których atomowi węgla przypisuje się jego maksymalną wartość stopnia utlenienia.

Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji chemicznej, jaka przebiega w drugim etapie próby Tollensa, gdy powstają opisane dwuujemne jony. Współczynniki stechiometryczne uzgodnij metodą bilansu jonowo-elektronowego.

Kwas mrówkowy jest jedynym nasyconym kwasem monokarboksylowym wykazującym własności redukujące wobec odczynnika Tollensa oraz zakwaszonych roztworów manganianu(VII) potasu. W przypadku próby Tollensa objawem pozytywnego jej przebiegu z udziałem kwasu mrówkowego jest pojawienie się srebrnoczarnego osadu. Zdarza się również uzyskać lustro srebrne.

Na podstawie: R. Szczypiński, Projektowanie doświadczeń chemicznych. Dla maturzystów i nie tylko, Warszawa 2019.

W celu potwierdzenia opisanych własności redukujących kwasu mrówkowego, stechiometryczne próbki tego związku chemicznego wprowadzono do dwóch probówek – pierwszej zawierającej wodny roztwór odczynnika Tollensa oraz drugiej, w której znajdował się zakwaszony roztwór manganianu(VII) potasu. Zawartość każdego z naczyń ogrzano i po chwili zaobserwowano zmiany świadczące o przebiegu reakcji chemicznych, przy czym w naczyniu pierwszym było to pojawienie się srebrnoczarnego osadu.

W celu usunięcia osadzonego na ściankach probówki metalicznego srebra – jednego z produktów próby Tollensa, należy zastosować odpowiedni odczynnik.

Spośród wymienionych niżej roztworów czterech związków chemicznych podkreśl ten, którego należy użyć, w celu usunięcia srebra ze ścianek naczynia reakcyjnego, a następnie zapisz spodziewane wówczas obserwacje.

Kwas mrówkowy jest jedynym nasyconym kwasem monokarboksylowym wykazującym własności redukujące wobec odczynnika Tollensa oraz zakwaszonych roztworów manganianu(VII) potasu. W przypadku próby Tollensa objawem pozytywnego jej przebiegu z udziałem kwasu mrówkowego jest pojawienie się srebrnoczarnego osadu. Zdarza się również uzyskać lustro srebrne.

Na podstawie: R. Szczypiński, Projektowanie doświadczeń chemicznych. Dla maturzystów i nie tylko, Warszawa 2019.

W celu potwierdzenia opisanych własności redukujących kwasu mrówkowego, stechiometryczne próbki tego związku chemicznego wprowadzono do dwóch probówek – pierwszej zawierającej wodny roztwór odczynnika Tollensa oraz drugiej, w której znajdował się zakwaszony roztwór manganianu(VII) potasu. Zawartość każdego z naczyń ogrzano i po chwili zaobserwowano zmiany świadczące o przebiegu reakcji chemicznych, przy czym w naczyniu pierwszym było to pojawienie się srebrnoczarnego osadu.

Pary kwasu mrówkowego odznaczają się drażniącym zapachem.

Określ barwę roztworu znajdującego się w drugiej probówce przed wprowadzeniem do niej kwasu mrówkowego oraz napisz objawy przebiegającej w tym naczyniu reakcji chemicznej po dodaniu kwasu i ogrzaniu jej zawartości.

Kwas mrówkowy jest jedynym nasyconym kwasem monokarboksylowym wykazującym własności redukujące wobec odczynnika Tollensa oraz zakwaszonych roztworów manganianu(VII) potasu. W przypadku próby Tollensa objawem pozytywnego jej przebiegu z udziałem kwasu mrówkowego jest pojawienie się srebrnoczarnego osadu. Zdarza się również uzyskać lustro srebrne.

Na podstawie: R. Szczypiński, Projektowanie doświadczeń chemicznych. Dla maturzystów i nie tylko, Warszawa 2019.

W celu potwierdzenia opisanych własności redukujących kwasu mrówkowego, stechiometryczne próbki tego związku chemicznego wprowadzono do dwóch probówek – pierwszej zawierającej wodny roztwór odczynnika Tollensa oraz drugiej, w której znajdował się zakwaszony roztwór manganianu(VII) potasu. Zawartość każdego z naczyń ogrzano i po chwili zaobserwowano zmiany świadczące o przebiegu reakcji chemicznych, przy czym w naczyniu pierwszym było to pojawienie się srebrnoczarnego osadu.

Pomimo, że kwas mrówkowy wykazuje własności redukujące wobec odczynnika Tollensa, to próba Trommera z udziałem tego związku chemicznego daje wynik negatywny. Kwas metanowy reaguje wówczas z wodorotlenkiem miedzi(II) dając dobrze rozpuszczalną w wodzie sól, a żaden z pierwiastków nie zmienia swojego stopnia utlenienia.

Przeprowadzono doświadczenie chemiczne podczas którego do świeżo przygotowanych, alkalicznych zawiesin wodorotlenku miedzi(II) wprowadzono próbki – glikolu etylenowego, formaliny, acetonu oraz kwasu mrówkowego. Po wprowadzeniu danego odczynnika, zawartością każdej z probówek energicznie wstrząśnięto. Naczynia umieszczono następnie w gorącej łaźni wodnej. Poniższe fotografie wykonano po zakończeniu opisanych czynności:

Podanym nazwom substancji przyporządkuj numery probówek do których zostały wprowadzone.

Kwas mrówkowy jest jedynym nasyconym kwasem monokarboksylowym wykazującym własności redukujące wobec odczynnika Tollensa oraz zakwaszonych roztworów manganianu(VII) potasu. W przypadku próby Tollensa objawem pozytywnego jej przebiegu z udziałem kwasu mrówkowego jest pojawienie się srebrnoczarnego osadu. Zdarza się również uzyskać lustro srebrne.

Na podstawie: R. Szczypiński, Projektowanie doświadczeń chemicznych. Dla maturzystów i nie tylko, Warszawa 2019.

W celu potwierdzenia opisanych własności redukujących kwasu mrówkowego, stechiometryczne próbki tego związku chemicznego wprowadzono do dwóch probówek – pierwszej zawierającej wodny roztwór odczynnika Tollensa oraz drugiej, w której znajdował się zakwaszony roztwór manganianu(VII) potasu. Zawartość każdego z naczyń ogrzano i po chwili zaobserwowano zmiany świadczące o przebiegu reakcji chemicznych, przy czym w naczyniu pierwszym było to pojawienie się srebrnoczarnego osadu.

Pomimo, że kwas mrówkowy wykazuje własności redukujące wobec odczynnika Tollensa, to próba Trommera z udziałem tego związku chemicznego daje wynik negatywny. Kwas metanowy reaguje wówczas z wodorotlenkiem miedzi(II) dając dobrze rozpuszczalną w wodzie sól, a żaden z pierwiastków nie zmienia swojego stopnia utlenienia.

Przeprowadzono doświadczenie chemiczne podczas którego do świeżo przygotowanych, alkalicznych zawiesin wodorotlenku miedzi(II) wprowadzono próbki – glikolu etylenowego, formaliny, acetonu oraz kwasu mrówkowego. Po wprowadzeniu danego odczynnika, zawartością każdej z probówek energicznie wstrząśnięto. Naczynia umieszczono następnie w gorącej łaźni wodnej. Poniższe fotografie wykonano po zakończeniu opisanych czynności:

Napisz równanie reakcji chemicznej jaka przebiegła między kwasem mrówkowym i wodorotlenkiem miedzi(II) po wstrząśnięciu zawartością probówki.

Kwas mrówkowy jest jedynym nasyconym kwasem monokarboksylowym wykazującym własności redukujące wobec odczynnika Tollensa oraz zakwaszonych roztworów manganianu(VII) potasu. W przypadku próby Tollensa objawem pozytywnego jej przebiegu z udziałem kwasu mrówkowego jest pojawienie się srebrnoczarnego osadu. Zdarza się również uzyskać lustro srebrne.

Na podstawie: R. Szczypiński, Projektowanie doświadczeń chemicznych. Dla maturzystów i nie tylko, Warszawa 2019.

W celu potwierdzenia opisanych własności redukujących kwasu mrówkowego, stechiometryczne próbki tego związku chemicznego wprowadzono do dwóch probówek – pierwszej zawierającej wodny roztwór odczynnika Tollensa oraz drugiej, w której znajdował się zakwaszony roztwór manganianu(VII) potasu. Zawartość każdego z naczyń ogrzano i po chwili zaobserwowano zmiany świadczące o przebiegu reakcji chemicznych, przy czym w naczyniu pierwszym było to pojawienie się srebrnoczarnego osadu.

Pomimo, że kwas mrówkowy wykazuje własności redukujące wobec odczynnika Tollensa, to próba Trommera z udziałem tego związku chemicznego daje wynik negatywny. Kwas metanowy reaguje wówczas z wodorotlenkiem miedzi(II) dając dobrze rozpuszczalną w wodzie sól, a żaden z pierwiastków nie zmienia swojego stopnia utlenienia.

Przeprowadzono doświadczenie chemiczne podczas którego do świeżo przygotowanych, alkalicznych zawiesin wodorotlenku miedzi(II) wprowadzono próbki – glikolu etylenowego, formaliny, acetonu oraz kwasu mrówkowego. Po wprowadzeniu danego odczynnika, zawartością każdej z probówek energicznie wstrząśnięto. Naczynia umieszczono następnie w gorącej łaźni wodnej. Poniższe fotografie wykonano po zakończeniu opisanych czynności:

Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji chemicznej, której przebieg doprowadził do uzyskania zawartości probówki widocznej na fotografii 4.

Kwas mrówkowy jest jedynym nasyconym kwasem monokarboksylowym wykazującym własności redukujące wobec odczynnika Tollensa oraz zakwaszonych roztworów manganianu(VII) potasu. W przypadku próby Tollensa objawem pozytywnego jej przebiegu z udziałem kwasu mrówkowego jest pojawienie się srebrnoczarnego osadu. Zdarza się również uzyskać lustro srebrne.

Na podstawie: R. Szczypiński, Projektowanie doświadczeń chemicznych. Dla maturzystów i nie tylko, Warszawa 2019.

W celu potwierdzenia opisanych własności redukujących kwasu mrówkowego, stechiometryczne próbki tego związku chemicznego wprowadzono do dwóch probówek – pierwszej zawierającej wodny roztwór odczynnika Tollensa oraz drugiej, w której znajdował się zakwaszony roztwór manganianu(VII) potasu. Zawartość każdego z naczyń ogrzano i po chwili zaobserwowano zmiany świadczące o przebiegu reakcji chemicznych, przy czym w naczyniu pierwszym było to pojawienie się srebrnoczarnego osadu.

Pomimo, że kwas mrówkowy wykazuje własności redukujące wobec odczynnika Tollensa, to próba Trommera z udziałem tego związku chemicznego daje wynik negatywny. Kwas metanowy reaguje wówczas z wodorotlenkiem miedzi(II) dając dobrze rozpuszczalną w wodzie sól, a żaden z pierwiastków nie zmienia swojego stopnia utlenienia.

Przeprowadzono doświadczenie chemiczne podczas którego do świeżo przygotowanych, alkalicznych zawiesin wodorotlenku miedzi(II) wprowadzono próbki – glikolu etylenowego, formaliny, acetonu oraz kwasu mrówkowego. Po wprowadzeniu danego odczynnika, zawartością każdej z probówek energicznie wstrząśnięto. Naczynia umieszczono następnie w gorącej łaźni wodnej. Poniższe fotografie wykonano po zakończeniu opisanych czynności:

Podkreśl wyrażenia w nawiasach tak, aby powstały zdania prawdziwe.

Imidy są pochodnymi kwasów dikarboksylowych. Przykładem takiego związku chemicznego jest ftalimid, czyli imid kwasu ftalowego (benzeno-1,2-dikarboksylowego). Związek ten stosuje się do otrzymywania amin I-rzędowych tzw. metodą Gabriela, której schemat ilustruje rysunek:

Na schemacie tym wyrażenie R–X oznacza halogenopochodną alkilową.

Na podstawie: J. McMurry, Chemia organiczna, Warszawa 2012.

Przeanalizuj strukturę ftalimidu, a następnie określ liczbę wiązań σ oraz liczbę wiązań π, jakie znajdują się w 1 molu jego kryształów.

Imidy są pochodnymi kwasów dikarboksylowych. Przykładem takiego związku chemicznego jest ftalimid, czyli imid kwasu ftalowego (benzeno-1,2-dikarboksylowego). Związek ten stosuje się do otrzymywania amin I-rzędowych tzw. metodą Gabriela, której schemat ilustruje rysunek:

Na schemacie tym wyrażenie R–X oznacza halogenopochodną alkilową.

Na podstawie: J. McMurry, Chemia organiczna, Warszawa 2012.

Pewna zawierająca jedno wiązanie π, czynna optycznie I-rzędowa monobromopochodna ma pięć atomów węgla w cząsteczce i nie występuje w postaci izomerów geometrycznych cis–trans. W wyniku jej uwodornienia powstał bromek alkilowy, który przereagowano z ftalimidkiem potasu. Powstały w ten sposób N-alkiloimid zhydrolizowano w silnie zasadowym środowisku wodnym.

Narysuj wzór półstrukturalny (grupowy) opisanej nienasyconej monobromopochodnej oraz podaj jej nazwę systematyczną.

Imidy są pochodnymi kwasów dikarboksylowych. Przykładem takiego związku chemicznego jest ftalimid, czyli imid kwasu ftalowego (benzeno-1,2-dikarboksylowego). Związek ten stosuje się do otrzymywania amin I-rzędowych tzw. metodą Gabriela, której schemat ilustruje rysunek:

Na schemacie tym wyrażenie R–X oznacza halogenopochodną alkilową.

Na podstawie: J. McMurry, Chemia organiczna, Warszawa 2012.

Pewna zawierająca jedno wiązanie π, czynna optycznie I-rzędowa monobromopochodna ma pięć atomów węgla w cząsteczce i nie występuje w postaci izomerów geometrycznych cis–trans. W wyniku jej uwodornienia powstał bromek alkilowy, który przereagowano z ftalimidkiem potasu. Powstały w ten sposób N-alkiloimid zhydrolizowano w silnie zasadowym środowisku wodnym.

Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji chemicznej, jaka przebiegła w trzecim etapie syntezy Gabriela z udziałem opisanego N-alkiloimidu. Zastosuj półstrukturalne (grupowe) wzory związków organicznych.

Poniższy rysunek przedstawia wzór chemiczny jednego z hormonów tarczycy, lewotyroksyny (T₄):

W wyniku kolejnych przemian biochemicznych – dejodowania oraz rozszczepienia cząsteczki w miejscu mostka tlenowego, powstaje między innymi pewien biogenny aminokwas X, w którego strukturze nie ma już atomów jodu.

Na podstawie: D. Steinhilber, M. Schubert-Zsilavecz, H. J. Roth, Chemia medyczna. Cele leków. Substancje czynne. Biologia chemiczna, Wrocław 2012.

Po wprowadzeniu aminokwasu X do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) obserwuje się zmianę barwy na kolor fioletowy.

Narysuj projekcję Fischera aminokwasu X w takiej postaci, jaka dominuje w płynach fizjologicznych o wartości pH równej 7,3.

W kiełkujących ziarnach zbóż obecny jest disacharyd o nazwie izomaltoza. W przewodzie pokarmowym cukier ten powstaje w wyniku częściowej hydrolizy spożywanej wraz z pokarmem jednej z frakcji skrobi. Następnie pod wpływem odpowiednich enzymów izomaltoza rozkładana jest do wolnej glukozy. Wzór cząsteczki opisanego dwucukru ilustruje znajdujący się poniżej rysunek. Disacharydy o podobnej strukturze można stosunkowo łatwo odróżnić od fruktozy przeprowadzając próbę identyczną jak reakcję odróżniającą aldozy od ketoz.

Na podstawie:  M. Gumińska, Zarys biochemii ogólnej dla studentów farmacji i analityki medycznej, Kraków 1998 oraz J. B. Reece, L. A. Urry, M. L. Cain, S. A. Wasserman, P. V. Minorsky, R. B. Jackson , Biologia Campbella, Poznań 2019.

Podkreśl wyrażenia w nawiasach tak, aby powstały zdania prawdziwe.