W stanie podstawowym elektrony w atomach pierwiastków X oraz Y rozmieszczone są na czterech powłokach elektronowych, przy czym ich elektrony walencyjne znajdują się na jednej powłoce elektronowej. Pierwiastek X tworzy wodorek typu XH4, natomiast pierwiastek Y typu H2Y.
Narysuj kreskowe wzory elektronowe cząsteczek związków XH4 oraz H2Y z uwzględnieniem ich geometrii oraz symboli pierwiastków X i Y. Uzupełnij tabelę. © dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone
W stanie podstawowym elektrony w atomach pierwiastków X oraz Y rozmieszczone są na czterech powłokach elektronowych, przy czym ich elektrony walencyjne znajdują się na jednej powłoce elektronowej. Pierwiastek X tworzy wodorek typu XH4, natomiast pierwiastek Y typu H2Y.
Podkreśl wyrażenia w nawiasach tak, aby powstały zdania prawdziwe. Cząsteczki związku chemicznego XH4 mają kształt (kwadratu/tetraedru/trójkątny), natomiast cząsteczki związku H2Y mają budowę (liniową/tetraedryczną/kątową). Na podstawie analizy budowy przestrzennej cząsteczek wymienionych związków chemicznych można wnioskować, że moment dipolowy cząsteczki XH4 ma wartość (równą zeru/większą od zera), gdy jednocześnie cząsteczki H2Y (są/nie są) dipolami elektrycznymi. W konsekwencji, pomiędzy cząsteczkami (XH4/H2Y) obserwuje się oddziaływania typu dipol-dipol, zatem zbudowany z nich związek chemiczny ma temperaturę wrzenia (wyższą/niższą), niż związek zbudowany z cząsteczek o wzorze (XH4/H2Y). © dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone
W trzech nieoznakowanych probówkach znajdowały się rozcieńczone roztwory: mannozy, fruktozy oraz kleiku skrobiowego. W celu ich identyfikacji, do każdego z wymienionych naczyń wprowadzono płyn Lugola, a następnie wodorowęglan sodu i energicznie wstrząśnięto ich zawartością. W jednej z probówek praktycznie natychmiast zaobserwowano zmianę barwy roztworu. W drugiej dopiero po ogrzaniu, a w trzeciej wcale.
Jakie obserwacje zanotowano po ogrzaniu zawartości drugiej z probówek? © dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone
W tabeli poniżej zebrano dane na temat trzech niezależnych od siebie procesów chemicznych, podczas których biegną po dwie reakcje chemiczne.
Na podstawie: I. P. Muchlenow i inni, Ogólna technologia chemiczna, Warszawa 1974.
Efekt cieplny endotermicznej reakcji rozkładu jednego mola węglanu wapnia wynosi 178 kJ.
Przy założeniu 60% wydajności reakcji pierwszej oraz 90% wydajności drugiej reakcji w procesie nr 3, oblicz masę węglanu wapnia, jaka mogłaby zostać rozłożona wykorzystując wydzielone w procesie nr 3 ciepło, jeśli dysponujemy 34 g amoniaku. Przyjmij, że nie ma strat energii wynikających z jej wymiany z otoczeniem. Wynik obliczeń podaj z dokładnością do cyfry jedności. © dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone
W pewnych warunkach reakcja redukcji magnetytu wodorem przebiega zgodnie z równaniem stechiometrycznym:
Fe3O4 + 4H2 → 3Fe + 4H2O
Próbkę magnetytu o masie 34,8 g poddano redukcji stosując nadmiar wodoru. Po zakończeniu reakcji chemicznej powstałe żelazo ważyło 18,9 g.
Oblicz jej procentową wydajność. © dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone
W pewnych warunkach reakcja redukcji magnetytu wodorem przebiega zgodnie z równaniem stechiometrycznym:
Fe3O4 + 4H2 → 3Fe + 4H2O
W wyniku redukcji wodorem pewnej masy magnetytu, według opisanego równania reakcji chemicznej powstało 4,32 cm3 wody destylowanej.
Oblicz, jaka masa magnetytu została odważona, jeśli reakcja przebiegła z 80% wydajnością, a pomiaru objętości wody dokonano w temperaturze 277 K pod ciśnieniem normalnym? © dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone
Roztworzono 3,25 g cynku w kwasie solnym, a powstały produkt gazowy zajął objętość w warunkach normalnych równą 1064 cm3.
Oblicz procentową wydajność opisanego procesu. © dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone
Przeprowadzono redukcję dwóch moli tlenku ołowiu(II) zgodnie z równaniem:
PbO + C → CO + Pb
Oblicz masę powstałego metalu, jeśli wydajność opisanego procesu wyniosła 85%. © dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone
Zbudowano ogniwo chemiczne z wykorzystaniem dwóch półogniw. W pierwszym z nich blaszka cynkowa zanurzona została w roztworze ZnSO4, a w drugim blaszka ołowiana w roztworze Pb(NO3)2.
Uzupełnij poniższy schemat ogniwa według tzw. konwencji sztokholmskiej, a następnie oblicz wartość siły elektromotorycznej tego ogniwa w stanie standardowym. anoda (–) || (+) katoda SEM: © dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone
Metanol można otrzymać z gazu syntezowego zgodnie z równaniem:
CO + 2H2 → CH3OH
W celu przeprowadzenia syntezy metanolu przygotowano 24 g stechiometrycznej mieszaniny tlenku węgla(II) i wodoru. Po zakończeniu procesu stwierdzono, że pozostały wodór w warunkach normalnych zajmuje objętość 6,72 dm3.
Ustal na podstawie niezbędnych obliczeń wydajność opisanej reakcji syntezy metanolu. © dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone
Do redukcji tlenku żelaza(III) w procesie wielkopiecowym używa się koksu, czyli mieszaniny stanowiącej pierwiastkowy węgiel wraz z niewielką ilością zanieczyszczeń. Równanie jednej z przebiegających wówczas reakcji chemicznych, w wyniku której powstaje żelazo z wydajnością 60% można przedstawić w postaci:
Fe2O3 + 3C → 2Fe + 3CO
Oblicz, ile kilogramów żelaza można uzyskać w wyniku powyższej przemiany, jeśli dysponujemy 100 kg koksu zawierającego 6% zanieczyszczeń, które nie biorą udziału w reakcji chemicznej. © dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone
W ogniwie Volty blaszki – cynkowa oraz miedziana zanurzone są w rozcieńczonym roztworze kwasu siarkowego(VI). W celu zamknięcia obwodu elektrycznego, wystające ponad powierzchnię roztworu końce tych blaszek połączone są wówczas przewodnikiem.
Napisz równania reakcji elektrodowych jakie przebiegają w pracującym ogniwie Volty. Katoda: Anoda: © dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone
W celu usunięcia pozostałości organicznych ze szkła laboratoryjnego stosuje się tzw. roztwór piranię (ang. piranha solution). Jest to mieszanina 96-procentowego roztworu kwasu siarkowego(VI) o gęstości 1,84 g/cm3 i perhydrolu, czyli 30-procentowego roztworu nadtlenku wodoru o gęstości 1,11 g/cm3. Oba składniki roztworu pirania miesza się w stosunku objętościowym (odpowiednio) 7:3, a produktem przebiegającej reakcji chemicznej jest kwas nadtlenosiarkowy (H2SO5) oraz woda.
Na podstawie: A. Asgar i inni, Photodefinable polydimethylsiloxane (PDMS) for rapid lab-on-a-chip prototyping, Lab on a Chip 2007.
Oblicz, ile cząsteczek wody przypada na dziesięć cząsteczek nadtlenku wodoru w roztworze perhydrolu o podanym w informacji wprowadzającej stężeniu? © dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone
Próbkę azotanu(V) baru, w której jony azotanowe(V) ważyły 2,79 g rozpuszczono w wodzie destylowanej. Uzyskany roztwór wprowadzono do wodnego roztworu siarczanu(VI) sodu zawierającego 2,84 g rozpuszczonej całkowicie soli. W naczyniu przebiegła reakcja chemiczna opisana równaniem:
Na2SO4 + Ba(NO3)2 ⟶ BaSO4↓ + 2NaNO3
Powstały osad odsączono, przemyto, wysuszono i zważono uzyskując w ten sposób 4,32 g siarczanu(VI) baru.
Oblicz procentową wydajność procesu prowadzącego do uzyskania podanej masy siarczanu(VI) baru. Wynik podaj z dokładnością do pierwszego miejsca po przecinku. © dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone