DWMED

Breadcrumbs



Zadanie 6.1. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

Naturalnie występujący w przyrodzie kobalt jest nuklidem zawierającym 32 neutrony. Do celów medycznych, z wykorzystaniem technik fizyki jądrowej sztucznie wytwarzany jest promieniotwórczy izotop 60Co, który nie występuje w przyrodzie. Trwałość takiego izotopu charakteryzuje wielkość zwana czasem połowicznego rozpadu (t1/2), definiowana jako czas, w którym naturalnemu rozpadowi promieniotwórczemu ulega połowa ilości początkowej radionuklidu.

Na podstawie: K.-H. Lautenschläger, W. Schröter,  A. Wanninger, Nowoczesne kompendium chemii, Warszawa 2018.

Naturalne rozpady promieniotwórcze przebiegają zgodnie z kinetyką I rzędu. Równanie kinetyczne można wówczas sprowadzić do postaci V = k·A, gdzie k oznacza stałą szybkości rozpadu promieniotwórczego oraz A – chwilową  liczbę atomów promieniotwórczego pierwiastka. Dla opisanego typu przemian istnieje zależność k∙t1/2 = 0,693.

Rysunek poniżej ilustruje charakterystykę zmian liczb moli atomów trzech radioizotopów: 207Tl, 215Bi oraz 218Po w czasie 24 minut, gdy początkowa ich liczba wynosiła 1 mol.

Zadanie 6.1. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010 oraz W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2013.

Podkreśl wyrażenia w nawiasach tak, aby powstały zdania prawdziwe.

Najtrwalszym wśród wymienionych trzech radionuklidów jest (207Tl / 215Bi / 218Po), dlatego wartość czasu połowicznego rozpadu tego izotopu jest (największa / najmniejsza) i wynosi około (7,6 / 3,1 / 4,8) minut. Przez pierwszych 11 minut rozpadowi ulega blisko (2,4 / 3,6 / 4,8) ∙1023 atomów izotopu talu-207, a w ciągu następnych 10 minut rozpada się około (7 / 9 / 10) ∙1022 atomów tego radionuklidu.

© dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone




Zadanie 7.2. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

Metaliczna cyna ulega reakcji ze stężonym kwasem solnym. Podczas takiej przemiany powstają między innymi dwudodatnie jony, które w kontakcie z tlenem, w środowisku kwasowym utleniają się do jonów cyny(IV). W reakcji z roztworami wodorotlenków litowców cyna tworzy dwuujemny jon kompleksowy o liczbie koordynacyjnej równej sześć. Podczas przebiegu wymienionych reakcji chemicznych z udziałem metalicznej cyny wydziela się również bezbarwny, bezwonny, łatwopalny produkt gazowy.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.

Przeprowadzono doświadczenie chemiczne, którego schemat ilustruje rysunek poniżej.

Zadanie 7.2. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

Objętość początkowa każdego ze znajdujących się w probówkach roztworów była taka sama, podobnie jak masa wprowadzonej do nich cyny. Przed rozpoczęciem doświadczenia temperatura każdego z reagentów wynosiła 22 oC, a po jego zakończeniu stwierdzono, że uzyskana w każdej z probówek zawartość ma wyraźnie wyższą temperaturę niż początkowa.

Oceń poprawność poniższych zdań dotyczących reakcji, jakie przebiegły w probówkach o numerach 2, 3 oraz 4. Wpisz literę „P” (prawda) lub literę „F” (fałsz).

1. Opisane trzy przemiany są procesami egzotermicznymi, dlatego ich szybkość początkowa będzie mniejsza w temperaturze 60 oC niż w temperaturze 22 oC.

2. Gdy reakcji ulegnie połowa początkowej ilości cyny wprowadzonej do probówki nr 2, wówczas w tym samym czasie, w naczyniu nr 4 reakcji ulegnie ponad połowa początkowej ilości cyny.

3. Reakcja przebiegła szybciej w probówce oznaczonej cyfrą 2, niż w probówce oznaczonej cyfrą 3.

© dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone





Zadanie 10. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

Węglan wapnia jest substancją trudno rozpuszczalną w wodzie, jednakże pewna niewielka ilość tej soli rozpuszcza się i ulega dysocjacji elektrolitycznej. W przypadku wodnej zawiesiny opisanego związku chemicznego, faza wodna stanowi wówczas roztwór nasycony, a równowagę, jaka ustala się między tym roztworem, a nierozpuszczoną częścią węglanu wapnia przedstawia równanie:

Zadanie 10. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

Równowagę tę opisuje wielkość zwana iloczynem rozpuszczalności (Kso), która w temperaturze równej 25 oC ma wartość 3,16∙10–9 i wyrażona jest równaniem:

Zadanie 10. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

W wyrażeniu tym wielkości [Ca2+] oraz [CO32–] są stężeniami molowymi jonów.

Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2013.

Po wprowadzeniu do wodnej zawiesiny węglanu wapnia kilku kropli alkoholowego roztworu fenoloftaleiny obserwuje się pojawienie różowego zabarwienia fazy wodnej.

Oceń poprawność poniższych zdań wpisując literę „P” (prawda) lub literę „F” (fałsz).

1. Jeśli do 1 dm3 nasyconego w temperaturze 25 oC roztworu węglanu wapnia wprowadzi się taką ilość CaCl2, że w uzyskanym roztworze o objętości 1 dm3 stężenie jonów chlorkowych wyniesie 5∙10–3 mol∙dm–3, pojawi się wówczas faza stała.

2. Po wprowadzeniu do wodnej zawiesiny węglanu wapnia w temperaturze 25 oC dodatkowej porcji tego związku chemicznego, w fazie wodnej zwiększy się wówczas stężenie molowe zarówno jonów wapniowych jak i węglanowych.

3. Z uwagi na przebiegający proces hydrolizy anionowej, w nasyconym roztworze węglanu wapnia liczba jonów węglanowych jest nieco większa niż jonów Ca2+.

© dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone


Zadanie 11.1. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

W określonych warunkach wodoroaniony mogą być klasyfikowane jako kwasy Brønsteda. Miarą mocy tych kwasów jest wielkość zwana stałą równowagi dysocjacji kwasowej (Ka). W tabeli poniżej zebrano dane na temat wartości stałych dysocjacji (Ka) w temperaturze 25 oC kilku wybranych wodoroanionów.

Zadanie 11.1. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

Na podstawie: K.-H. Lautenschläger, W. Schröter,  A. Wanninger, Nowoczesne kompendium chemii, Warszawa 2018. oraz W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2013.

W trzech kolejno ponumerowanych (1–3) kolbach miarowych o pojemności 250 cm3 rozpuszczono w 200 cm3 wody destylowanej po 0,01 mola wodorosoli, przy czym były to odpowiednio KHSO3, K2HPO4, KHCO3. Każdy z uzyskanych roztworów uzupełniono następnie wodą destylowaną „do kreski”.

Z kolb zawierających wodne roztwory – wodorosiarczanu(IV) potasu oraz wodoroortofosforanu(V) potasu pobrano próbki o objętości 5 cm3 i umieszczono w dwóch różnych probówkach. W roztworach tych zanurzono następnie uniwersalne papierki wskaźnikowe i stwierdzono, że w naczyniu zawierającym wodorosól pochodzącą od słabszego kwasu wieloprotonowego papierek przyjął zielononiebieskie, a w drugim z naczyń czerwone zabarwienie. Za opisane barwy papierków wskaźnikowych odpowiadają dwa różne procesy przebiegające z udziałem wodoroanionów oraz cząsteczek wody.

Napisz w formie jonowej skróconej równanie procesu, jaki przebiegł w tej probówce, w której zaobserwowano pojawienie się czerwonego zabarwienia papierka wskaźnikowego.

© dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone


Zadanie 11.2. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

W określonych warunkach wodoroaniony mogą być klasyfikowane jako kwasy Brønsteda. Miarą mocy tych kwasów jest wielkość zwana stałą równowagi dysocjacji kwasowej (Ka). W tabeli poniżej zebrano dane na temat wartości stałych dysocjacji (Ka) w temperaturze 25 oC kilku wybranych wodoroanionów.

Zadanie 11.2. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

Na podstawie: K.-H. Lautenschläger, W. Schröter,  A. Wanninger, Nowoczesne kompendium chemii, Warszawa 2018. oraz W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2013.

W trzech kolejno ponumerowanych (1–3) kolbach miarowych o pojemności 250 cm3 rozpuszczono w 200 cm3 wody destylowanej po 0,01 mola wodorosoli, przy czym były to odpowiednio KHSO3, K2HPO4, KHCO3. Każdy z uzyskanych roztworów uzupełniono następnie wodą destylowaną „do kreski”.

Z kolb zawierających wodne roztwory – wodorosiarczanu(IV) potasu oraz wodoroortofosforanu(V) potasu pobrano próbki o objętości 5 cm3 i umieszczono w dwóch różnych probówkach. W roztworach tych zanurzono następnie uniwersalne papierki wskaźnikowe i stwierdzono, że w naczyniu zawierającym wodorosól pochodzącą od słabszego kwasu wieloprotonowego papierek przyjął zielononiebieskie, a w drugim z naczyń czerwone zabarwienie. Za opisane barwy papierków wskaźnikowych odpowiadają dwa różne procesy przebiegające z udziałem wodoroanionów oraz cząsteczek wody.

Podkreśl wyrażenia w nawiasach tak, aby powstały zdania prawdziwe.

W probówce, w której zaobserwowano pojawienie się zielononiebieskiego zabarwienia papierka wskaźnikowego wodoroaniony pełnią rolę (kwasu / zasady) Brønsteda, ponieważ dominującym procesem z ich udziałem jest wówczas (hydroliza anionowa / dysocjacja kwasowa).

© dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone




Paginacja