DWMED

W podwyższonej temperaturze ketony reagują z zakwaszonym roztworem manganianu(VII) potasu. W wyniku przebiegającego procesu powstaje mieszanina różnych związków chemicznych, przy czym ich rodzaj oraz liczba ściśle zależą od struktury cząsteczki ketonu oraz miejsca, w którym następuje rozszczepienie jego cząsteczki. Trzeba przy tym pamiętać, że rozerwaniu ulega wiązanie pomiędzy atomem węgla łańcucha węglowego, a atomem węgla grupy karbonylowej. Na przykład, w przypadku rozszczepienia cząsteczki tzw. metyloketonu, w opisanych warunkach uzyskuje się wówczas kwas karboksylowy oraz tlenek węgla(IV).

Na podstawie: R. Szczypiński, Projektowanie doświadczeń chemicznych. Dla maturzystów i nie tylko, Warszawa 2019.

Pentan-2-on oraz pentan-3-on pod ciśnieniem normalnym mają praktycznie identyczną temperaturę wrzenia (102 ⁰C). Przeprowadzono pewne doświadczenie chemiczne, którego celem było odróżnienie obu wymienionych substancji. W tym celu do dwóch probówek zawierających zakwaszony roztwór manganianu(VII) potasu o temperaturze 70 ⁰C, w sposób losowy wprowadzono próbki badanych związków chemicznych. Podczas wykonywania tego doświadczenia w pierwszym naczyniu wyczuwalny był wyraźny zapach octu, natomiast w drugim z nich – zapach zjełczałego masła. Ponadto, w probówce tej odnotowano intensywne wydzielanie się bezbarwnego gazu.

Każdemu z naczyń przypisz nazwę ketonu, jaki został do niego wprowadzony. Podaj wspólny objaw towarzyszący przebiegowi doświadczenia, dotyczący barwy roztworów.

W czterech nieoznakowanych probówkach znajdowały się wodne roztwory o takim samym stężeniu molowym – kwasu chloroetanowego, etanianu sodu, fenolanu sodu oraz etanolu.

Uszereguj je według wzrastającej wartości pH.

Kwas etanowy jest kwasem mocniejszym od stearynowego.

Dysponując odpowiednim szkłem laboratoryjnym zaprojektuj doświadczenie, którego celem będzie wykazanie, że kwas etanowy jest kwasem mocniejszym od stearynowego. W tym celu wybierz trzy spośród podanych odczynników: C₁₇H₃₅COONa_(s), C₁₇H₃₅COOH_(s), CH₃COOK_(s), CH₃COOH_(aq), woda destylowana, fenoloftaleina. Opisz tok postępowania, w którym zawarte zostaną stosowne obserwacje oraz wniosek końcowy.

W czterech nieoznakowanych zlewkach znajdowały się wodne roztwory następujących związków chemicznych: wodorotlenku sodu, kwasu solnego, chlorku wapnia oraz palmitynianu sodu.

Dysponując jedynie zestawami pustych probówek, zaprojektuj doświadczenie, którego celem będzie identyfikacja zawartości każdej ze zlewek. Opisz swój tok postępowania oraz obserwacje i wnioski w każdym z etapów przeprowadzonego eksperymentu.

Rysunek poniżej przedstawia wzór cząsteczki dydrogesteronu, będącego pochodną progesteronu – żeńskiego hormonu płciowego, który umożliwia implantację zarodka w błonie śluzowej macicy. Dydrogesteron o nazwie handlowej Duphaston stosuje się w przypadku niedoboru progesteronu, w celu podtrzymania ciąży.

W szafce laboratoryjnej znajdowały się trzy nieopisane opakowania, zawierające identyczne pod względem morfologicznym tabletki. Wiadomo tylko, że były to Duphaston, Aspiryna (kwas acetylosalicylowy) oraz benzoesan potasu. W celu identyfikacji zawartości wymienionych naczyń, wykorzystano po jednej tabletce każdej z substancji chemicznych, rozdrabniając je na proszek w trzech różnych moździerzach. Następnie każdą z próbek, z osobna wprowadzono do probówek zawierających gorące, zakwaszone kwasem siarkowym(VI) roztwory dwuchromianu(VI) potasu i wstrząśnięto zawartością każdego z naczyń.

Zanotowano następujące obserwacje:

Probówka A: ciało stałe nieznacznie uległo rozpuszczeniu, wyczuwalny był zapach octu, faza wodna nie zmieniła zabarwienia.

Probówka B: ciało stałe nieznacznie uległo rozpuszczeniu, wyczuwalny był słaby zapach octu, a po około minucie faza wodna przyjęła zielone zabarwienie.

Probówka C: po wstrząśnięciu zawartością naczynia ciało stałe uległo całkowitemu rozpuszczeniu, faza wodna nie zmieniła zabarwienia.

Wyjaśnij, dlaczego przed wprowadzeniem próbek do roztworów zawierających dwuchromian(VI) potasu tabletki zostały silnie rozdrobnione?

Rysunek poniżej przedstawia wzór cząsteczki dydrogesteronu, będącego pochodną progesteronu – żeńskiego hormonu płciowego, który umożliwia implantację zarodka w błonie śluzowej macicy. Dydrogesteron o nazwie handlowej Duphaston stosuje się w przypadku niedoboru progesteronu, w celu podtrzymania ciąży.

W szafce laboratoryjnej znajdowały się trzy nieopisane opakowania, zawierające identyczne pod względem morfologicznym tabletki. Wiadomo tylko, że były to Duphaston, Aspiryna (kwas acetylosalicylowy) oraz benzoesan potasu. W celu identyfikacji zawartości wymienionych naczyń, wykorzystano po jednej tabletce każdej z substancji chemicznych, rozdrabniając je na proszek w trzech różnych moździerzach. Następnie każdą z próbek, z osobna wprowadzono do probówek zawierających gorące, zakwaszone kwasem siarkowym(VI) roztwory dwuchromianu(VI) potasu i wstrząśnięto zawartością każdego z naczyń.

Zanotowano następujące obserwacje:

Probówka A: ciało stałe nieznacznie uległo rozpuszczeniu, wyczuwalny był zapach octu, faza wodna nie zmieniła zabarwienia.

Probówka B: ciało stałe nieznacznie uległo rozpuszczeniu, wyczuwalny był słaby zapach octu, a po około minucie faza wodna przyjęła zielone zabarwienie.

Probówka C: po wstrząśnięciu zawartością naczynia ciało stałe uległo całkowitemu rozpuszczeniu, faza wodna nie zmieniła zabarwienia.

Przypisz nazwy substancji chemicznych poddanych identyfikacji do odpowiednich probówek oznaczonych literami A, B i C.

Rysunek poniżej przedstawia wzór cząsteczki dydrogesteronu, będącego pochodną progesteronu – żeńskiego hormonu płciowego, który umożliwia implantację zarodka w błonie śluzowej macicy. Dydrogesteron o nazwie handlowej Duphaston stosuje się w przypadku niedoboru progesteronu, w celu podtrzymania ciąży.

W szafce laboratoryjnej znajdowały się trzy nieopisane opakowania, zawierające identyczne pod względem morfologicznym tabletki. Wiadomo tylko, że były to Duphaston, Aspiryna (kwas acetylosalicylowy) oraz benzoesan potasu. W celu identyfikacji zawartości wymienionych naczyń, wykorzystano po jednej tabletce każdej z substancji chemicznych, rozdrabniając je na proszek w trzech różnych moździerzach. Następnie każdą z próbek, z osobna wprowadzono do probówek zawierających gorące, zakwaszone kwasem siarkowym(VI) roztwory dwuchromianu(VI) potasu i wstrząśnięto zawartością każdego z naczyń.

Zanotowano następujące obserwacje:

Probówka A: ciało stałe nieznacznie uległo rozpuszczeniu, wyczuwalny był zapach octu, faza wodna nie zmieniła zabarwienia.

Probówka B: ciało stałe nieznacznie uległo rozpuszczeniu, wyczuwalny był słaby zapach octu, a po około minucie faza wodna przyjęła zielone zabarwienie.

Probówka C: po wstrząśnięciu zawartością naczynia ciało stałe uległo całkowitemu rozpuszczeniu, faza wodna nie zmieniła zabarwienia.

Wyjaśnij przyczynę pojawienia się zapachu octu, wydobywającego się z probówki oznaczonej literą A.

Przeprowadzono doświadczenie chemiczne, którego celem było odróżnienie zawartości dwóch probówek. W jednej znajdował się 4-nitrotoluen, a w drugiej olej rzepakowy. Do obu wymienionych naczyń wprowadzono roztwór wodorotlenku potasu i wstrząśnięto zawartością każdego z nich.

Napisz, co zaobserwowano oraz sformułuj wniosek końcowy.

Olej słonecznikowy jest mieszaniną tłuszczy, będących pochodnymi głównie nienasyconych wyższych kwasów tłuszczowych i gliceryny.

Zaprojektuj doświadczenie chemiczne, którego celem będzie wykazanie, że w skład oleju słonecznikowego wchodzą tłuszcze nienasycone. W tym celu zaproponuj jeden niezbędny do wykonania tego eksperymentu odczynnik oraz opisz stosowne obserwacje, jakie będą towarzyszyć jego przebiegowi i sformułuj wniosek końcowy.

Salicylamid (amid kwasu 2-hydroksybenzoesowego) oraz benzamid (amid kwasu benzoesowego) są ciałami stałymi.

Zaprojektuj doświadczenie, którego celem będzie wykazanie, że salicylamid  jest pochodną amoniaku. W tym celu wybierz jeden spośród odczynników: fenoloftaleina, FeCl_3(aq), NaOH_(aq), HCl_(aq). Opisz swój tok postępowania, stosowne obserwacje i wnioski.

Salicylamid (amid kwasu 2-hydroksybenzoesowego) oraz benzamid (amid kwasu benzoesowego) są ciałami stałymi.

Zaprojektuj doświadczenie polegające na odróżnieniu od siebie wodnych zawiesin: salicylamidu od benzamidu. W tym celu wybierz jeden spośród odczynników: fenoloftaleina, oranż metylowy, KOH_(aq), HCl_(aq), FeCl_3(aq), CuSO₄_(aq). Opisz swój tok postępowania, stosowne obserwacje i wnioski.

Rośliny przyswajają jony węglanowe oraz wodorowęglanowe, między innymi za pomocą systemu korzeniowego.

Wyjaśnij, dlaczego zgodnie z zaleceniem producenta, mocznik, będący uniwersalnym nawozem sztucznym nie powinien być stosowany na tzw. glebach kwaśnych?

Zbadano odczyn wodnego roztworu dietyloaminy. W tym celu zanurzono w nim papierek wskaźnikowy i zaobserwowano zmianę jego zabarwienia.

Napisz, jaki kolor przyjął papierek? Odpowiedź uzasadnij równaniem reakcji chemicznej, zapisanym w formie jonowej skróconej.

W trzech probówkach znajdowały się wodne roztwory następujących związków chemicznych: 2-metylopropylo-1-aminy, N,N-dimetyloetyloaminy, oraz dietyloaminy. W celu identyfikacji zawartości każdego z naczyń wprowadzono do nich kolejno – roztwór kwasu solnego oraz azotanu(III) sodu.

Napisz, co wówczas zaobserwowano w każdej z probówek w wyniku przeprowadzonego eksperymentu?

Dysponując niezbędnym szkłem i aparaturą laboratoryjną zaprojektuj doświadczenie, którego celem będzie wykazanie, że ciekły w temperaturze 25 ⁰C N,N-dimetyloacetamid jest pochodną kwasu etanowego. W tym celu wybierz jeden spośród odczynników: NaOH_(aq), H₂SO_4(aq), fenoloftaleina. Opisz swój tok postępowania, stosowne obserwacje i wnioski.