DWMED

Przykładem niesteroidowego, przeciwzapalnego leku jest związek chemiczny o nazwie ibuprofen, a jego cząsteczkę można przedstawić wzorem w postaci:

Stabilność metaboliczną leku opisuje parametr zwany czasem półtrwania (t_1/2) w osoczu krwi. Jest to czas niezbędny do zmniejszenia stężenia leku w osoczu o połowę, a jego wartość zależy od wielu czynników. W przypadku ibuprofenu czas ten wynosi około 2 godzin.

Na podstawie: D. Steinhilber i inni, Chemia medyczna. Cele leków, substancje czynne, biologia chemiczna, Wrocław 2012.

W pewnym momencie stężenie ibuprofenu w osoczu osiągnęło wartość maksymalną równą 100 μmol∙dm^–3.

Oblicz szybkość zaniku ibuprofenu między 2 a 4 godziną, licząc od momentu, w którym jego maksymalne stężenie w osoczu krwi było równe 100 μmol∙dm^–3. Wynik podaj z dokładnością do trzech cyfr znaczących z odpowiednią jednostką.

Jednym ze składników pewnego preparatu leczniczego jest trudno rozpuszczalny w wodzie ester o stałym stanie skupienia, którego cząsteczkę można zilustrować wzorem chemicznym w postaci:

Przeprowadzono doświadczenie chemiczne z udziałem dwóch wodnych zawiesin opisanego estru. Do pierwszej probówki wprowadzono w nadmiarze roztwór NaOH, do drugiej natomiast kwas solny. Po dodaniu każdego z odczynników zawartością obu probówek energicznie wstrząśnięto. W każdym z naczyń przebiegła reakcja chemiczna, ale tylko w jednym z nich zaobserwowano wyraźny jej objaw.

Podaj nazwę systematyczną estru, którego wzór cząsteczki przedstawiono w informacji wprowadzającej.

Jednym ze składników pewnego preparatu leczniczego jest trudno rozpuszczalny w wodzie ester o stałym stanie skupienia, którego cząsteczkę można zilustrować wzorem chemicznym w postaci:

Przeprowadzono doświadczenie chemiczne z udziałem dwóch wodnych zawiesin opisanego estru. Do pierwszej probówki wprowadzono w nadmiarze roztwór NaOH, do drugiej natomiast kwas solny. Po dodaniu każdego z odczynników zawartością obu probówek energicznie wstrząśnięto. W każdym z naczyń przebiegła reakcja chemiczna, ale tylko w jednym z nich zaobserwowano wyraźny jej objaw.

W probówce, w której zaobserwowano wyraźny objaw świadczący o przebiegu reakcji chemicznej powstał związek chemiczny zbudowany z dwuujemnych jonów.

Napisz, co wówczas zaobserwowano? Odpowiedź uzasadnij równaniem reakcji chemicznej zapisanym w formie jonowej skróconej. Skorzystaj z półstrukturalnych (grupowych) wzorów związków organicznych.

Jednym ze składników pewnego preparatu leczniczego jest trudno rozpuszczalny w wodzie ester o stałym stanie skupienia, którego cząsteczkę można zilustrować wzorem chemicznym w postaci:

Przeprowadzono doświadczenie chemiczne z udziałem dwóch wodnych zawiesin opisanego estru. Do pierwszej probówki wprowadzono w nadmiarze roztwór NaOH, do drugiej natomiast kwas solny. Po dodaniu każdego z odczynników zawartością obu probówek energicznie wstrząśnięto. W każdym z naczyń przebiegła reakcja chemiczna, ale tylko w jednym z nich zaobserwowano wyraźny jej objaw.

Przypisz wartości stopni utlenienia atomom węgla w narysowanej cząsteczce estru. Uzupełnij tabelę.

Jednym ze składników pewnego preparatu leczniczego jest trudno rozpuszczalny w wodzie ester o stałym stanie skupienia, którego cząsteczkę można zilustrować wzorem chemicznym w postaci:

Przeprowadzono doświadczenie chemiczne z udziałem dwóch wodnych zawiesin opisanego estru. Do pierwszej probówki wprowadzono w nadmiarze roztwór NaOH, do drugiej natomiast kwas solny. Po dodaniu każdego z odczynników zawartością obu probówek energicznie wstrząśnięto. W każdym z naczyń przebiegła reakcja chemiczna, ale tylko w jednym z nich zaobserwowano wyraźny jej objaw.

Produkt reakcji, jaka przebiegła w probówce, w której nie zaobserwowano jej objawu ma swój izomer położenia typu orto. Na izomer ten podziałano kwasem etanowym wobec katalitycznej ilości stężonego kwasu siarkowego(VI).

Napisz, wykorzystując półstrukturalne (grupowe) wzory związków organicznych równanie reakcji chemicznej jaka przebiegła między opisanym izomerem orto i kwasem etanowym.

Jednym ze składników pewnego preparatu leczniczego jest trudno rozpuszczalny w wodzie ester o stałym stanie skupienia, którego cząsteczkę można zilustrować wzorem chemicznym w postaci:

Przeprowadzono doświadczenie chemiczne z udziałem dwóch wodnych zawiesin opisanego estru. Do pierwszej probówki wprowadzono w nadmiarze roztwór NaOH, do drugiej natomiast kwas solny. Po dodaniu każdego z odczynników zawartością obu probówek energicznie wstrząśnięto. W każdym z naczyń przebiegła reakcja chemiczna, ale tylko w jednym z nich zaobserwowano wyraźny jej objaw.

Innym trudno rozpuszczalnym w wodzie związkiem chemicznym jest 4-metylofenol.

Oceń, czy działając rozcieńczonym roztworem HNO₃ na opisany w informacji wprowadzającej ester oraz na 4-metylofenol możliwe byłoby odróżnienie wymienionych związków chemicznych? Swoją odpowiedź uzasadnij odwołując się do budowy cząsteczek obu tych substancji oraz tego, co można byłoby zaobserwować podczas przebiegu takiego eksperymentu.

Amidy II-rzędowe są pochodnymi kwasów karboksylowych oraz I-rzędowych amin. Strukturę cząsteczek takich związków chemicznych można przedstawić wzorem ogólnym w postaci:

Analiza elementarna próbki pewnego II-rzędowego amidu wykazała zawartość (procenty wagowe)  9,4% wodoru, 12% azotu, 27,4% tlenu oraz 51,3% węgla. Związek ten jest pochodną nierozgałęzionego, nasyconego α-hydroksykwasu, w cząsteczkach którego rozróżnia się jedno centrum chiralności. Pod wpływem zakwaszonego roztworu manganianu(VII) potasu związek ten utleniany jest do ketokwasu, który nie wykazuje czynności optycznej, a wszystkie atomy węgla w jego cząsteczce leżą na tej samej płaszczyźnie.

Na podstawie niezbędnych obliczeń ustal wzór empiryczny opisanego amidu.

Amidy II-rzędowe są pochodnymi kwasów karboksylowych oraz I-rzędowych amin. Strukturę cząsteczek takich związków chemicznych można przedstawić wzorem ogólnym w postaci:

Analiza elementarna próbki pewnego II-rzędowego amidu wykazała zawartość (procenty wagowe)  9,4% wodoru, 12% azotu, 27,4% tlenu oraz 51,3% węgla. Związek ten jest pochodną nierozgałęzionego, nasyconego α-hydroksykwasu, w cząsteczkach którego rozróżnia się jedno centrum chiralności. Pod wpływem zakwaszonego roztworu manganianu(VII) potasu związek ten utleniany jest do ketokwasu, który nie wykazuje czynności optycznej, a wszystkie atomy węgla w jego cząsteczce leżą na tej samej płaszczyźnie.

Wzór empiryczny opisanego amidu jest jednocześnie jego wzorem rzeczywistym.

Narysuj wzór grupowy cząsteczki tego związku chemicznego i podaj jego nazwę systematyczną. W tym celu uzupełnij tabelę.

Do wodnego roztworu N-metylometanoaminy o stężeniu równym 0,55 mol∙dm^–3 dodano kilka kropli alkoholowego roztworu fenoloftaleiny i zaobserwowano pojawienie się malinowego zabarwienia.

Oblicz, jaki procent stanowią niezdysocjowane cząsteczki N-metylometanoaminy, jony OH^– oraz jony N-metylometanoamoniowe wśród wymienionych trzech rodzajów drobin znajdujących się w wodnym roztworze dimetyloaminy o podanym stężeniu molowym. Pomiń autodysocjację wody. Wyniki podaj z dokładnością do dwóch cyfr znaczących.

Kwas pantotenowy jest jedną z witamin grupy B, a jego cząsteczkę można przedstawić wzorem:

Na podstawie:  M. Gumińska, Zarys biochemii ogólnej dla studentów farmacji i analityki medycznej, Kraków 1998.

Pewien białkowy aminokwas X jest izomerem aminokwasu, którego reszta buduje cząsteczkę kwasu pantotenowego.

Narysuj wzór półstrukturalny dominującej w środowisku o pH = 12 postaci aminokwasu X.

Maltoza jest disacharydem, którego cząsteczka zbudowana jest z dwóch reszt glukozowych. W obecności kwasu solnego cukier ten ulega hydrolizie według schematu:

Sporządzono 200 g roztworu maltozy o stężeniu 8,55% i poddano hydrolizie w obecności kwasu solnego.

Oblicz stężenie procentowe cukrów redukujących w uzyskanym w wyniku hydrolizy roztworze, jeśli reakcja przebiegła z 75% wydajnością. Wynik podaj z dokładnością do drugiego miejsca po przecinku.

Z konfiguracji elektronowej atomu (w stanie podstawowym) pierwiastka X wynika, że w tym atomie:
• elektrony rozmieszczone są na czterech powłokach elektronowych
• na podpowłoce 3d liczba elektronów sparowanych jest dwa razy mniejsza od liczby elektronów niesparowanych.

Uzupełnij poniższą tabelę – wpisz symbol pierwiastka X, dane dotyczące jego położenia w układzie okresowym oraz symbol bloku konfiguracyjnego (energetycznego), do którego należy pierwiastek X.

Z konfiguracji elektronowej atomu (w stanie podstawowym) pierwiastka X wynika, że w tym atomie:
• elektrony rozmieszczone są na czterech powłokach elektronowych
• na podpowłoce 3d liczba elektronów sparowanych jest dwa razy mniejsza od liczby elektronów niesparowanych.

Uzupełnij poniższy zapis (stosując schematy klatkowe), tak aby przedstawiał on konfigurację elektronową atomu w stanie podstawowym pierwiastka X. W zapisie tym uwzględnij numery powłok i symbole podpowłok. Podkreśl ten fragment konfiguracji, który nie występuje w konfiguracji elektronowej jonu X²⁺ (stan podstawowy).

W poniższej tabeli zestawiono wybrane właściwości fizyczne potasu i wapnia.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2004.

Oceń, czy podane poniżej informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

W poniższej tabeli zestawiono wybrane właściwości fizyczne potasu i wapnia.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2004.

Na podstawie informacji i układu okresowego pierwiastków uzupełnij poniższe zdania. Wybierz i zaznacz jedno właściwe określenie spośród podanych w każdym nawiasie.