DWMED

Breadcrumbs



Zadanie 2.2. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

Istnieją pewne trzy pierwiastki chemiczne X, Y oraz Z.

–   W stanie podstawowym pierwiastek X ma 4 elektrony niesparowane. Po utworzeniu trójdodatniego jonu prostego drobina ta ma taką samą liczbę elektronów opisanych orbitalami 3d, jak atom wanadu liczbę elektronów walencyjnych w stanie podstawowym.

–   Pierwiastki Y oraz Z mają taką samą liczbę elektronów walencyjnych, które w stanie podstawowym zajmują jedną powłokę elektronową, przy czym pierwiastek Z ma tyle samo powłok elektronowych, co pierwiastek X.

Pierwiastek X z pierwiastkami Y oraz Z tworzy związki chemiczne typu XY3 oraz XZ3. Substancje te stosowane są jako katalizatory w przemianach chemicznych z udziałem związków organicznych, których cząsteczki mają pierścień zawierający układ sprzężonych, zdelokalizowanych wiązań π. W jednym z etapów tych przemian przebiegają reakcje według schematów:

Zadanie 2.2. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

W wodnym roztworze związku chemicznego HYO2 o stężeniu 0,02 mol∙dm–3 ustala się równowaga:

Zadanie 2.2. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

W stanie tej równowagi, wśród drobin HYO2, YO2oraz H3O+ aniony stanowią 34% liczby opisanych trzech indywiduów chemicznych.

Napisz symbol (lub nazwę) pierwiastka chemicznego Y, a następnie określ, jaki maksymalny oraz minimalny stopień utlenienia przyjmuje on w związkach chemicznych.

Symbol lub nazwa pierwiastka Y:

Minimalna wartość stopnia utlenienia:

Maksymalna wartość stopnia utlenienia:

© dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone


Zadanie 2.3. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

Istnieją pewne trzy pierwiastki chemiczne X, Y oraz Z.

–   W stanie podstawowym pierwiastek X ma 4 elektrony niesparowane. Po utworzeniu trójdodatniego jonu prostego drobina ta ma taką samą liczbę elektronów opisanych orbitalami 3d, jak atom wanadu liczbę elektronów walencyjnych w stanie podstawowym.

–   Pierwiastki Y oraz Z mają taką samą liczbę elektronów walencyjnych, które w stanie podstawowym zajmują jedną powłokę elektronową, przy czym pierwiastek Z ma tyle samo powłok elektronowych, co pierwiastek X.

Pierwiastek X z pierwiastkami Y oraz Z tworzy związki chemiczne typu XY3 oraz XZ3. Substancje te stosowane są jako katalizatory w przemianach chemicznych z udziałem związków organicznych, których cząsteczki mają pierścień zawierający układ sprzężonych, zdelokalizowanych wiązań π. W jednym z etapów tych przemian przebiegają reakcje według schematów:

Zadanie 2.3. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

W wodnym roztworze związku chemicznego HYO2 o stężeniu 0,02 mol∙dm–3 ustala się równowaga:

Zadanie 2.3. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

W stanie tej równowagi, wśród drobin HYO2, YO2oraz H3O+ aniony stanowią 34% liczby opisanych trzech indywiduów chemicznych.

Oceń poprawność poniższych zdań wpisując literę „P” (prawda) lub literę „F” (fałsz).

1. Cząsteczki Z2 mają sześć walencyjnych niewiążących par elektronowych oraz jedno wiązanie typu π.

2. Aniony Z są izoelektronowe z atomami gazu szlachetnego, którego gęstość w warunkach normalnych wynosi blisko 1,79 g∙dm–3.

3. Podczas reakcji ze związkami organicznymi o których mowa jest w informacji wprowadzającej, drobiny Z+ pełnią rolę czynnika nukleofilowego.

© dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone

 







Zadanie 6.1. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

Naturalnie występujący w przyrodzie kobalt jest nuklidem zawierającym 32 neutrony. Do celów medycznych, z wykorzystaniem technik fizyki jądrowej sztucznie wytwarzany jest promieniotwórczy izotop 60Co, który nie występuje w przyrodzie. Trwałość takiego izotopu charakteryzuje wielkość zwana czasem połowicznego rozpadu (t1/2), definiowana jako czas, w którym naturalnemu rozpadowi promieniotwórczemu ulega połowa ilości początkowej radionuklidu.

Na podstawie: K.-H. Lautenschläger, W. Schröter,  A. Wanninger, Nowoczesne kompendium chemii, Warszawa 2018.

Naturalne rozpady promieniotwórcze przebiegają zgodnie z kinetyką I rzędu. Równanie kinetyczne można wówczas sprowadzić do postaci V = k·A, gdzie k oznacza stałą szybkości rozpadu promieniotwórczego oraz A – chwilową  liczbę atomów promieniotwórczego pierwiastka. Dla opisanego typu przemian istnieje zależność k∙t1/2 = 0,693.

Rysunek poniżej ilustruje charakterystykę zmian liczby moli atomów trzech radioizotopów: 207Tl, 215Bi oraz 218Po w czasie 24 minut, gdy początkowa ich liczba wynosiła 1 mol.

Zadanie 6.1. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010 oraz W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2013.

Podkreśl wyrażenia w nawiasach tak, aby powstały zdania prawdziwe.

Najtrwalszym wśród wymienionych trzech radionuklidów jest (207Tl / 215Bi / 218Po), dlatego wartość czasu połowicznego rozpadu tego izotopu jest (największa / najmniejsza) i wynosi około (7,6 / 3,1 / 4,8) minut. Przez pierwszych 11 minut rozpadowi ulega blisko (2,4 / 3,6 / 4,8) ∙1023 atomów izotopu talu-207, a w ciągu następnych 10 minut rozpada się około (7 / 9 / 10) ∙1022 atomów tego radionuklidu.

© dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone




Zadanie 7.2. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

Metaliczna cyna ulega reakcji ze stężonym kwasem solnym. Podczas takiej przemiany powstają między innymi dwudodatnie jony, które w kontakcie z tlenem, w środowisku kwasowym utleniają się do jonów cyny(IV). W reakcji z roztworami wodorotlenków litowców cyna tworzy dwuujemny jon kompleksowy o liczbie koordynacyjnej równej sześć. Podczas przebiegu wymienionych reakcji chemicznych z udziałem metalicznej cyny wydziela się również bezbarwny, bezwonny, łatwopalny produkt gazowy.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.

Przeprowadzono doświadczenie chemiczne, którego schemat ilustruje rysunek poniżej.

Zadanie 7.2. Arkusz Palladium luty 2020 (1 punkt)

Objętość początkowa każdego ze znajdujących się w probówkach roztworów była taka sama, podobnie jak masa wprowadzonej do nich cyny. Przed rozpoczęciem doświadczenia temperatura każdego z reagentów wynosiła 22 oC, a po jego zakończeniu stwierdzono, że uzyskana w każdej z probówek zawartość ma wyraźnie wyższą temperaturę niż początkowa.

Oceń poprawność poniższych zdań dotyczących reakcji, jakie przebiegły w probówkach o numerach 2, 3 oraz 4. Wpisz literę „P” (prawda) lub literę „F” (fałsz).

1. Opisane trzy przemiany są procesami egzotermicznymi, dlatego ich szybkość początkowa będzie mniejsza w temperaturze 60 oC niż w temperaturze 22 oC.

2. Gdy reakcji ulegnie połowa początkowej ilości cyny wprowadzonej do probówki nr 2, wówczas w tym samym czasie, w naczyniu nr 4 reakcji ulegnie ponad połowa początkowej ilości cyny.

3. Reakcja przebiegła szybciej w probówce oznaczonej cyfrą 2, niż w probówce oznaczonej cyfrą 3.

© dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone



Paginacja