Strukturę cząsteczki kwasu rodizonowego ilustruje rysunek:
W temperaturze 25 oC związek ten jest dobrze rozpuszczalny w wodzie, a z uwagi na obecność enolowych grup hydroksylowych ulega w niej dwuetapowej dysocjacji elektrolitycznej, przy czym Ka1 = 5,6∙10–5 oraz Ka2 = 1,9∙10–5. Trudno rozpuszczalny w wodzie rodizonian baru jest solą obojętną o barwie czerwonej. Otrzymuje się go w reakcji roztworu soli baru z roztworem rodizonianu disodu. Powstały osad jest odczynnikiem stosowanym do identyfikacji jonów siarczanowych(VI). Po wprowadzeniu rodizonianu baru do roztworu zawierającego opisane jony i energicznym wstrząśnięciu zawartością naczynia następuje zmiana barwy ciała stałego, czego przyczyną jest zmiana składu osadu. W ten sposób rodizonian baru praktycznie w całości może zostać zastąpiony siarczanem(VI) baru. Opisana przemiana jest możliwa do zrealizowania, ponieważ osady trudno rozpuszczalnych w wodzie związków chemicznych można przekształcać w osady trudniej od nich rozpuszczalnych substancji.
Na podstawie: E. Patton, R. West, New aromatic anions. VIII. Acidity constants of rhodizonic acid, The Journal of Physical Chemistry, Madison 1970 oraz J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna. Podstawy teoretyczne i analiza jakościowa, Warszawa 2012.
W celu potwierdzenia obecności roztworu siarczanu(VI) sodu w probówce, do naczynia tego wprowadzono próbkę rodizonianu baru i energicznie wstrząśnięto. Zaobserwowano wówczas objaw świadczący o przebiegu reakcji chemicznej.
Stosując wzory sumaryczne związków chemicznych napisz równanie reakcji stanowiącej podstawę odróżnienia roztworów – chlorku sodu oraz siarczanu(VI) sodu podczas tego doświadczenia.
© dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone