Dawka pochłonięta promieniowania to energia zaabsorbowana przez próbkę wystawioną na działanie promieniowania, a jej jednostką jest grey (Gy). Stopień radiacyjnego uszkodzenia żywej tkanki zależy od typu promieniowania i rodzaju tkanki, dlatego w praktyce stosuje się tzw. równoważnik dawki (którego jednostką jest siwert, Sv), uwzględniający typ promieniowania, z którym związany jest współczynnik jakości promieniowania QF:
równoważnik dawki = QF ∙ dawka pochłonięta
Przyjmuje się wówczas, że wartość QF dla promieniowania β oraz γ wynosi około 1, a dla promieniowania α wartość QF jest bliska 20. Im równoważnik dawki przyjmuje większą wartość, tym poddana działaniu promieniowania przez określony czas żywa tkanka będzie mieć większe uszkodzenia. Przykładami naturalnych nuklidów promieniotwórczych są 218Po oraz 208Tl, a okres półtrwania każdego z nich wynosi około 3 minut. W wyniku rozpadu pierwszego z wymienionych powstają atomy 214Pb, które ulegają kolejnej przemianie z utworzeniem izobaru zawierającego 83 elektrony. Z kolei z nuklidu 208Tl powstaje trwały izotop ołowiu zawierający 126 neutronów.
Na podstawie: P. Atkins, L. Jones, Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje, Warszawa 2018 oraz A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.
Izobary to nuklidy różnych pierwiastków chemicznych mające taką samą sumaryczną liczbę protonów oraz neutronów.
Zapisz symbole dwóch nuklidów powstających w trakcie opisanych przemian promieniotwórczych, będące izobarami względem nuklidów ulegających tym przemianom. W tym celu uzupełnij poniższe szablony symbolami odpowiednich pierwiastków chemicznych oraz wartościami liczb masowych i atomowych.
© dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone