DWMED

Breadcrumbs

Zadanie 29. Arkusz Palladium kwiecień 2022 (1 punkt)

Homologi benzenu zwykle otrzymuje się metodą Friedela-Craftsa. Na przykład etylobenzen powstaje wówczas z benzenu na dwa różne sposoby. Pierwszy polega na jego reakcji z odpowiednią monochloropochodną alkilową, drugi zaś jest reakcją syntezy z udziałem etenu. W obu przypadkach stosowany jest katalizator z grupy tzw. kwasów Lewisa, na przykład chlorek glinu. W przypadku wykorzystania chloropochodnej alkilowej, mechanizm reakcji w sposób uproszczony ilustruje poniższy schemat, na którym R oznacza resztę łańcucha alkilowego, natomiast C6H6 jest wzorem sumarycznym benzenu.

Etap I                     R–CH2Cl + AlCl3 → R–CH2+ + AlCl4

Etap II                   R–CH2+ + C6H6 → [R–CH2–C6H6]+

Etap III                 [R–CH2–C6H6]+ + AlCl4 → R–CH2–C6H5 + AlCl3 + HCl

Na podstawie: K.-H. Lautenschläger, W. Schröter, A. Wanninger, Nowoczesne kompendium chemii, Warszawa 2018 oraz J. McMurry, Chemia organiczna, Warszawa 2012.

Karbokation powstały w pierwszym etapie procesu otrzymywania etylobenzenu metodą z udziałem chloropochodnej alkilowej na jednym z atomów węgla ma zlokalizowany ładunek dodatni.

Podkreśl wyrażenia w nawiasach tak, aby powstały zdania prawdziwe.

Proces alkilowania benzenu z udziałem chloropochodnej alkilowej w obecności katalizatora jest reakcją (addycji / substytucji / eliminacji), która przebiega według mechanizmu (nukleofilowego / elektrofilowego). Powstający karbokation jest (elektrofilem / nukleofilem), ponieważ wykazuje (duże / małe) powinowactwo do elektronów π tworzących wiązanie zdelokalizowane w pierścieniu.

© dr inż. Rafał Szczypiński, wszelkie prawa zastrzeżone