DWMED

Katalizator reakcji alkilowania benzenu – bezwodny chlorek glinu to bezbarwna, sublimująca w temperaturze 177 ^oC pod ciśnieniem normalnym substancja stała. W gazowym stanie skupienia tworzy cząsteczki o wzorze Al₂Cl₆, a jako ciecz praktycznie nie przewodzi prądu elektrycznego.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.

Określ, które wiązanie chemiczne – jonowe, czy kowalencyjne spolaryzowane ma większy udział w bezwodnym chlorku glinu o temperaturze 200 ^oC pod ciśnieniem 1013 hPa?

Azot tworzy wiele kwasów tlenowych. Przykładem związku chemicznego, w którym pierwiastkowi temu przypisuje się stopień utlenienia I jest kwas dioksodiazotowy o wzorze sumarycznym H₂N₂O₂. Związek ten w wodnych roztworach ulega powolnemu rozkładowi z utworzeniem tlenku azotu(I) oraz wody, a opisana przemiana jest procesem nieodwracalnym. Powstały tlenek azotu w temperaturze pokojowej ma rozpuszczalność 257 mg/100 g wody.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010 oraz W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2013.

W cząsteczce jednej z możliwych struktur kwasu dioksodiazotowego atomy azotu połączone są ze sobą z wykorzystaniem orbitali σ oraz π.

Narysuj wzór elektronowy kreskowy opisanej cząsteczki kwasu dioksodiazotowego.

Azot tworzy wiele kwasów tlenowych. Przykładem związku chemicznego, w którym pierwiastkowi temu przypisuje się stopień utlenienia I jest kwas dioksodiazotowy o wzorze sumarycznym H₂N₂O₂. Związek ten w wodnych roztworach ulega powolnemu rozkładowi z utworzeniem tlenku azotu(I) oraz wody, a opisana przemiana jest procesem nieodwracalnym. Powstały tlenek azotu w temperaturze pokojowej ma rozpuszczalność 257 mg/100 g wody.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010 oraz W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2013.

W cząsteczce jednej z możliwych struktur kwasu dioksodiazotowego atomy azotu połączone są ze sobą z wykorzystaniem orbitali σ oraz π.

Podkreśl wyrażenia w nawiasach tak, aby powstały zdania prawdziwe dotyczące opisanej struktury cząsteczki kwasu dioksodiazotowego.

Azot tworzy wiele kwasów tlenowych. Przykładem związku chemicznego, w którym pierwiastkowi temu przypisuje się stopień utlenienia I jest kwas dioksodiazotowy o wzorze sumarycznym H₂N₂O₂. Związek ten w wodnych roztworach ulega powolnemu rozkładowi z utworzeniem tlenku azotu(I) oraz wody, a opisana przemiana jest procesem nieodwracalnym. Powstały tlenek azotu w temperaturze pokojowej ma rozpuszczalność 257 mg/100 g wody.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010 oraz W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2013.

Przygotowano wodny roztwór kwasu dioksodiazotowego i po pewnym czasie stwierdzono, że mieszanina poreakcyjna nie zawiera już tego związku chemicznego.

Napisz równanie reakcji chemicznej ilustrującej rozkład kwasu dioksodiazotowego w jego wodnym roztworze.

Azot tworzy wiele kwasów tlenowych. Przykładem związku chemicznego, w którym pierwiastkowi temu przypisuje się stopień utlenienia I jest kwas dioksodiazotowy o wzorze sumarycznym H₂N₂O₂. Związek ten w wodnych roztworach ulega powolnemu rozkładowi z utworzeniem tlenku azotu(I) oraz wody, a opisana przemiana jest procesem nieodwracalnym. Powstały tlenek azotu w temperaturze pokojowej ma rozpuszczalność 257 mg/100 g wody.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010 oraz W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2013.

Przygotowano wodny roztwór kwasu dioksodiazotowego i po pewnym czasie stwierdzono, że mieszanina poreakcyjna nie zawiera już tego związku chemicznego.

Oceń, czy uzyskana w wyniku całkowitego rozkładu kwasu mieszanina poreakcyjna ma odczyn kwasowy. Uzasadnij odpowiedź.

Rysunek poniżej ilustruje diagram fazowy amoniaku, przedstawiający obszary ciśnienia i temperatury, w których różne fazy tej substancji są termodynamicznie trwałe. Granice między tymi obszarami wyznaczają krzywe A, B oraz C, które opisują takie warunki ciśnienia i temperatury, w których poszczególne fazy pozostają ze sobą w stanie równowagi. Punkt X (przecięcie linii przerywanych) odpowiada ciśnieniu 1013 hPa oraz temperaturze –33 ^oC.

Na podstawie: L. Glasser, Equations of state and phase diagrams of ammonia, Journal of Chemical Education 2009.

Przeprowadzono doświadczenie chemiczne podczas którego ogrzewano próbkę amoniaku pod stałym ciśnieniem 101,3 kPa od temperatury 180 K do temperatury 300 K.

Podkreśl wyrażenia w nawiasach tak, aby powstały zdania prawdziwe dotyczące tego eksperymentu.

Rysunek poniżej ilustruje diagram fazowy amoniaku, przedstawiający obszary ciśnienia i temperatury, w których różne fazy tej substancji są termodynamicznie trwałe. Granice między tymi obszarami wyznaczają krzywe A, B oraz C, które opisują takie warunki ciśnienia i temperatury, w których poszczególne fazy pozostają ze sobą w stanie równowagi. Punkt X (przecięcie linii przerywanych) odpowiada ciśnieniu 1013 hPa oraz temperaturze –33 ^oC.

Na podstawie: L. Glasser, Equations of state and phase diagrams of ammonia, Journal of Chemical Education 2009.

W ciekłym amoniaku przebiega proces autodysocjacji jego cząsteczek.

Oceń, czy w warunkach opisanych na diagramie fazowym krzywymi B oraz C może przebiegać proces autodysocjacji amoniaku. Odpowiedź uzasadnij.

W temperaturze 325 K pod ciśnieniem normalnym w naczyniu o stałej pojemności znajdowała się taka ilość amoniaku, że budujące jego cząsteczki atomy stanowiły liczbę 2,41∙10²⁴. Zawartość naczynia ochłodzono to pewnej temperatury, co poskutkowało spadkiem ciśnienia o 113 hPa.

Ustal na podstawie niezbędnych obliczeń, o ile stopni Celsjusza obniżono temperaturę naczynia wraz z jego zawartością? Wynik podaj z dokładnością do cyfry jedności.

Poniżej przedstawiono wzory sumaryczne kilku jonów.

Niektóre z wymienionych jonów powstają w ciekłym amoniaku w wyniku jego autodysocjacji, która przebiega w sposób analogiczny jak w wodzie:

H₂O + H₂O ⇄ H₃O⁺ + OH^–

Powstałe wówczas jony są względem siebie izoelektronowe (mają taką samą liczbę elektronów).

Oceń poprawność poniższych zdań dotyczących wymienionych jonów. Wpisz literę „P” (prawda) lub literę „F” (fałsz).

Jeden z wymienionych anionów, umownie oznaczony literą X powstaje w wyniku dysocjacji elektrolitycznej słabego, nietrwałego kwasu, który rozkłada się między innymi z wydzieleniem tlenku azotu(II). W roztworze pojawia się wtedy również mocny kwas tlenowy. W celu określenia funkcji (utleniacza lub reduktora), jaką w reakcjach redoks może pełnić jon X trzech uczniów przeprowadziło doświadczenie chemiczne z udziałem wodnego roztworu soli potasowej zawierającej opisany anion.

Uczeń A: zawartość probówki wprowadził do rozcieńczonego roztworu kwasu siarkowego(VI).

Uczeń B: zawartość probówki wprowadził do zakwaszonego roztworu dwuchromianu(VI) potasu.

Uczeń C: zawartość probówki wprowadził do zakwaszonego roztworu jodku potasu.

W celu zakwaszenia układów, uczniowie B oraz C wykorzystali ten sam kwas, co uczeń A. Fotografie o numerach 1.­–5. w sposób losowy przedstawiają wygląd probówek wraz z zawartością, przy czym niektóre ze zdjęć wykonano w trakcie lub po zakończeniu eksperymentu przez uczniów:

Wskaż numer probówki, w której znajdował się roztwór soli potasowej zawierającej anion X przed rozpoczęciem eksperymentu. Pozostałe fotografie probówek przypisz do odpowiednich uczniów. Uzupełnij tabelę.

Jeden z wymienionych anionów, umownie oznaczony literą X powstaje w wyniku dysocjacji elektrolitycznej słabego, nietrwałego kwasu, który rozkłada się między innymi z wydzieleniem tlenku azotu(II). W roztworze pojawia się wtedy również mocny kwas tlenowy. W celu określenia funkcji (utleniacza lub reduktora), jaką w reakcjach redoks może pełnić jon X trzech uczniów przeprowadziło doświadczenie chemiczne z udziałem wodnego roztworu soli potasowej zawierającej opisany anion.

Uczeń A: zawartość probówki wprowadził do rozcieńczonego roztworu kwasu siarkowego(VI).

Uczeń B: zawartość probówki wprowadził do zakwaszonego roztworu dwuchromianu(VI) potasu.

Uczeń C: zawartość probówki wprowadził do zakwaszonego roztworu jodku potasu.

W celu zakwaszenia układów, uczniowie B oraz C wykorzystali ten sam kwas, co uczeń A. Fotografie o numerach 1.­–5. w sposób losowy przedstawiają wygląd probówek wraz z zawartością, przy czym niektóre ze zdjęć wykonano w trakcie lub po zakończeniu eksperymentu przez uczniów:

Po zakończeniu doświadczenia każdy z uczniów sformułował wniosek dotyczący funkcji (utleniacza, reduktora) pełnionej przez anion X w reakcjach redoks.

Uczeń A: anion X w reakcjach chemicznych pełni wyłącznie funkcję reduktora.

Uczeń B: anion X w reakcjach chemicznych może pełnić funkcję reduktora.

Uczeń C: anion X w reakcjach chemicznych może pełnić funkcję utleniacza.

Oceń, czy wszyscy uczniowie wyciągnęli właściwy wniosek na temat pełnionej w reakcjach redoks funkcji przez anion X? Uzasadnij odpowiedź.

Jeden z wymienionych anionów, umownie oznaczony literą X powstaje w wyniku dysocjacji elektrolitycznej słabego, nietrwałego kwasu, który rozkłada się między innymi z wydzieleniem tlenku azotu(II). W roztworze pojawia się wtedy również mocny kwas tlenowy. W celu określenia funkcji (utleniacza lub reduktora), jaką w reakcjach redoks może pełnić jon X trzech uczniów przeprowadziło doświadczenie chemiczne z udziałem wodnego roztworu soli potasowej zawierającej opisany anion.

Uczeń A: zawartość probówki wprowadził do rozcieńczonego roztworu kwasu siarkowego(VI).

Uczeń B: zawartość probówki wprowadził do zakwaszonego roztworu dwuchromianu(VI) potasu.

Uczeń C: zawartość probówki wprowadził do zakwaszonego roztworu jodku potasu.

W celu zakwaszenia układów, uczniowie B oraz C wykorzystali ten sam kwas, co uczeń A. Fotografie o numerach 1.­–5. w sposób losowy przedstawiają wygląd probówek wraz z zawartością, przy czym niektóre ze zdjęć wykonano w trakcie lub po zakończeniu eksperymentu przez uczniów:

Mieszanina wody z pewną substancją chemiczną wykazuje efekt Tyndalla. Po zakończeniu doświadczenia przez ucznia C, pewną część uzyskanej zawartości probówki wprowadzono do opisanej mieszaniny i zaobserwowano pojawienie się charakterystycznego zabarwienia.

Podkreśl nazwę tej z poniższych substancji chemicznych, której mieszanina z wodą została wykorzystana oraz napisz, jaką barwę przyjęła zawartość naczynia po wprowadzeniu do niej zawartości probówki uzyskanej przez ucznia C.

Pomimo obecności tego samego związku chemicznego, dany minerał może przyjmować różne zabarwienie. Przyczyną tego może być obecność innych substancji budujących daną skałę. Bardzo często zdarza się, że różne minerały, zbudowane z odmiennych związków chemicznych mogą mieć podobną budowę morfologiczną oraz zabarwienie. W celu ich odróżnienia, niewielkie próbki badanych substancji poddaje się działaniu specjalnie w tym celu dobranego odczynnika chemicznego. Przykładem pary minerałów, które mogą przyjmować identyczne (czerwone) zabarwienie są – Sfaleryt zbudowany z siarczku cynku oraz Rodochrozyt, czyli węglan manganu(II).

Na podstawie: J. Żaba, I. V. Żaba, Atlas naturalnych kamieni szlachetnych i ozdobnych, Warszawa 2016.

Przeprowadzono doświadczenie chemiczne, którego celem było odróżnienie rozdrobnionych próbek Sfalerytu i Rodochrozytu. W tym celu wybrano roztwór pewnej substancji chemicznej, która po wprowadzeniu do każdej z próbek doprowadziła do ich roztworzenia. Zaobserwowano również, że z każdego naczynia reakcyjnego wydzieliła się substancja gazowa, a uzyskane roztwory przyjęły podobne zabarwienie.

Spośród wymienionych substancji chemicznych wybierz i podkreśl wzór sumaryczny tej, której wodny roztwór wprowadzony do każdej z analizowanych próbek doprowadził do wydzielenia się substancji gazowej:

Pomimo obecności tego samego związku chemicznego, dany minerał może przyjmować różne zabarwienie. Przyczyną tego może być obecność innych substancji budujących daną skałę. Bardzo często zdarza się, że różne minerały, zbudowane z odmiennych związków chemicznych mogą mieć podobną budowę morfologiczną oraz zabarwienie. W celu ich odróżnienia, niewielkie próbki badanych substancji poddaje się działaniu specjalnie w tym celu dobranego odczynnika chemicznego. Przykładem pary minerałów, które mogą przyjmować identyczne (czerwone) zabarwienie są – Sfaleryt zbudowany z siarczku cynku oraz Rodochrozyt, czyli węglan manganu(II).

Na podstawie: J. Żaba, I. V. Żaba, Atlas naturalnych kamieni szlachetnych i ozdobnych, Warszawa 2016.

Przeprowadzono doświadczenie chemiczne, którego celem było odróżnienie rozdrobnionych próbek Sfalerytu i Rodochrozytu. W tym celu wybrano roztwór pewnej substancji chemicznej, która po wprowadzeniu do każdej z próbek doprowadziła do ich roztworzenia. Zaobserwowano również, że z każdego naczynia reakcyjnego wydzieliła się substancja gazowa, a uzyskane roztwory przyjęły podobne zabarwienie.

Wyjaśnij, dlaczego wybrany przez ciebie odczynnik pozwolił na odróżnienie próbki Sfalerytu od próbki Rodochrozytu?

Pomimo obecności tego samego związku chemicznego, dany minerał może przyjmować różne zabarwienie. Przyczyną tego może być obecność innych substancji budujących daną skałę. Bardzo często zdarza się, że różne minerały, zbudowane z odmiennych związków chemicznych mogą mieć podobną budowę morfologiczną oraz zabarwienie. W celu ich odróżnienia, niewielkie próbki badanych substancji poddaje się działaniu specjalnie w tym celu dobranego odczynnika chemicznego. Przykładem pary minerałów, które mogą przyjmować identyczne (czerwone) zabarwienie są – Sfaleryt zbudowany z siarczku cynku oraz Rodochrozyt, czyli węglan manganu(II).

Na podstawie: J. Żaba, I. V. Żaba, Atlas naturalnych kamieni szlachetnych i ozdobnych, Warszawa 2016.

Przeprowadzono doświadczenie chemiczne, którego celem było odróżnienie rozdrobnionych próbek Sfalerytu i Rodochrozytu. W tym celu wybrano roztwór pewnej substancji chemicznej, która po wprowadzeniu do każdej z próbek doprowadziła do ich roztworzenia. Zaobserwowano również, że z każdego naczynia reakcyjnego wydzieliła się substancja gazowa, a uzyskane roztwory przyjęły podobne zabarwienie.

Napisz równania reakcji chemicznych stanowiących podstawę odróżnienia Sfalerytu od Rodochrozytu podczas opisanego doświadczenia chemicznego.