DWMED

Atomem węgla alfa (α) nazywamy ten atom, który bezpośrednio łączy się z atomem węgla grupy karbonylowej. Liczne ketony oraz aldehydy, w cząsteczkach których znajdują się atomy wodoru połączone z atomami węgla alfa ulegają reakcji chemicznej zwanej kondensacją aldolową. Proces ten przebiega w kilku etapach, co ilustruje poniższy schemat.

Na podstawie: J. McMurry, Chemia organiczna, Warszawa 2012.

Podkreśl wyrażenia w nawiasach tak, aby powstały zdania prawdziwe.

Atomem węgla alfa (α) nazywamy ten atom, który bezpośrednio łączy się z atomem węgla grupy karbonylowej. Liczne ketony oraz aldehydy, w cząsteczkach których znajdują się atomy wodoru połączone z atomami węgla alfa ulegają reakcji chemicznej zwanej kondensacją aldolową. Proces ten przebiega w kilku etapach, co ilustruje poniższy schemat.

Na podstawie: J. McMurry, Chemia organiczna, Warszawa 2012.

W pierwszym oraz trzecim etapie procesu kondensacji aldolowej bierze udział kwas oraz zasada Brønsteda.

Uzupełnij poniższą tabelę wpisując w odpowiednie jej pola słowa: aldehyd, anion wodorotlenkowy, cząsteczka wody, jon alkoksylowy, hydroksyaldehyd.

Atomem węgla alfa (α) nazywamy ten atom, który bezpośrednio łączy się z atomem węgla grupy karbonylowej. Liczne ketony oraz aldehydy, w cząsteczkach których znajdują się atomy wodoru połączone z atomami węgla alfa ulegają reakcji chemicznej zwanej kondensacją aldolową. Proces ten przebiega w kilku etapach, co ilustruje poniższy schemat.

Na podstawie: J. McMurry, Chemia organiczna, Warszawa 2012.

Narysuj wzór półstrukturalny (grupowy) oraz podaj nazwę systematyczną organicznego produktu reakcji kondensacji aldolowej propanalu.

Ftalimidek potasu jest pochodną kwasu ftalowego (kwasu benzeno-1,2-dikarboksylowego). Wzór chemiczny tego związku chemicznego można przedstawić w postaci:

Określ liczbę wiązań σ w kryształach ftalimidku potasu zawierających 0,02 mola jonów.

W kolumnach A i B tabeli zebrano informacje na temat temperatur wrzenia (^oC, 1013 hPa) wybranych nasyconych kwasów jednokarboksylowych oraz izomerycznych względem nich estrów, w zależności od liczby atomów węgla w cząsteczce.

Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2013.

Przypisz odpowiednią literę (A lub B) do szeregu homologicznego kwasów karboksylowych oraz estrów. Uzasadnij swój wybór.

Strukturę cząsteczki biuretu ilustruje rysunek:

Związek ten po wprowadzeniu do alkalicznej zawiesiny wodorotlenku miedzi(II) i wstrząśnięciu zawartością naczynia daje efekt identyczny jak peptydy pochodzenia biogennego.

Wskaż numer tej probówki, która przedstawia zawartość uzyskaną po wykonaniu opisanego doświadczenia z udziałem wodnego roztworu biuretu. Napisz nazwę znajdujących się w łańcuchach peptydowych ugrupowań atomów, których obecność pozwala uzyskać taki sam efekt.

W czterech zlewkach znajdowały się wodne roztwory o takim samym stężeniu molowym następujących związków chemicznych: octanu sodu, chlorku etanoamoniowego, fenolanu potasu oraz siarczanu(VI) sodu.

Stosując półstrukturalne (grupowe) wzory związków organicznych uszereguj podane roztwory zgodnie ze wzrostem wartości ich pH.

Techniką analityczną stosowaną w celu wyodrębnienia aminokwasu z mieszaniny aminokwasów jest elektroforeza. Badaną próbkę umieszcza się wówczas w buforowanym roztworze o określonej wartości pH, a uzyskany w ten sposób preparat nanosi na płytkę zawierającą warstwę żelu. Na jej końcach znajdują się elektrody podłączone do biegunów źródła prądu stałego. Po zamknięciu obwodu, powstałe pole elektryczne wymusza migrację dominujących przy danej wartości pH roztworu buforowego form aminokwasów do odpowiednich elektrod. Jony obojnacze nie ulegają wówczas przemieszczeniu w sposób wymuszony.

Na podstawie: R. Szczypiński, Projektowanie doświadczeń chemicznych dla maturzystów i nie tylko, Warszawa 2019.

Przeprowadzono hydrolizę trójpeptydu zbudowanego z reszt aminokwasów, którym przypisuje się trójliterowe oznaczenia: Phe, Glu, Leu. Uzyskaną mieszaninę aminokwasów umieszczono w buforowanym roztworze o wartości pH równej 5,48.

Oceń, czy podana wartość pH jest wystarczająca do ilościowego usunięcia z tej mieszaniny na drodze procesu elektroforezy aminokwasu o nazwie fenyloalanina? Odpowiedź uzasadnij rysując półstrukturalny (grupowy) wzór dominującej przy podanej wartości pH formy fenyloalaniny.

Techniką analityczną stosowaną w celu wyodrębnienia aminokwasu z mieszaniny aminokwasów jest elektroforeza. Badaną próbkę umieszcza się wówczas w buforowanym roztworze o określonej wartości pH, a uzyskany w ten sposób preparat nanosi na płytkę zawierającą warstwę żelu. Na jej końcach znajdują się elektrody podłączone do biegunów źródła prądu stałego. Po zamknięciu obwodu, powstałe pole elektryczne wymusza migrację dominujących przy danej wartości pH roztworu buforowego form aminokwasów do odpowiednich elektrod. Jony obojnacze nie ulegają wówczas przemieszczeniu w sposób wymuszony.

Na podstawie: R. Szczypiński, Projektowanie doświadczeń chemicznych dla maturzystów i nie tylko, Warszawa 2019.

Przeprowadzono hydrolizę trójpeptydu zbudowanego z reszt aminokwasów, którym przypisuje się trójliterowe oznaczenia: Phe, Glu, Leu. Uzyskaną mieszaninę aminokwasów umieszczono w buforowanym roztworze o wartości pH równej 5,48.

Korzystając z trójliterowych oznaczeń aminokwasów napisz schemat cząsteczki poddanego hydrolizie trójpeptydu, wiedząc, że jego N-koniec stanowi reszta tzw. kwasowego aminokwasu, a C-końcem jest reszta aminokwasu, który w reakcji z mieszaniną nitrującą daje żółte zabarwienie.

Dzięki obecności dwucukru laktozy, w przewodzie pokarmowym ułatwiony jest rozwój bakterii fermentacyjnych  Lactobacillus bifidus, które chronią niemowlę przed rozwojem chorobotwórczych bakterii gnilnych. Syntetycznym analogiem tego disacharydu jest laktuloza, której cząsteczki zbudowane są z reszty cząsteczki D–galaktopiranozy oraz D–fruktofuranozy. Laktuloza nie ulega hydrolizie w jelicie, ale umożliwia rozwój bakterii fermentacyjnych, wytwarzających kwas mlekowy. Rysunek poniżej przedstawia wzory chemiczne obu wymienionych disacharydów.

Na podstawie:  M. Gumińska, Zarys biochemii ogólnej dla studentów farmacji i analityki medycznej, Kraków 1998.

W skład cząsteczki laktulozy wchodzi reszta cząsteczki pewnej piranozy.

Narysuj projekcję Fischera cząsteczki będącej enancjomerem tej piranozy, a następnie przypisz ją do odpowiedniego szeregu konfiguracyjnego (D lub L). W tym celu uzupełnij poniższy szablon.

Dzięki obecności dwucukru laktozy, w przewodzie pokarmowym ułatwiony jest rozwój bakterii fermentacyjnych  Lactobacillus bifidus, które chronią niemowlę przed rozwojem chorobotwórczych bakterii gnilnych. Syntetycznym analogiem tego disacharydu jest laktuloza, której cząsteczki zbudowane są z reszty cząsteczki D–galaktopiranozy oraz D–fruktofuranozy. Laktuloza nie ulega hydrolizie w jelicie, ale umożliwia rozwój bakterii fermentacyjnych, wytwarzających kwas mlekowy. Rysunek poniżej przedstawia wzory chemiczne obu wymienionych disacharydów.

Na podstawie:  M. Gumińska, Zarys biochemii ogólnej dla studentów farmacji i analityki medycznej, Kraków 1998.

Podkreśl wyrażenia w nawiasach tak, aby powstały zdania prawdziwe.

Aby wodny roztwór związku chemicznego mógł przewodzić prąd elektryczny, w układzie muszą znajdować się swobodnie poruszające się nośniki ładunku elektrycznego.

Spośród wymienionych związków chemicznych podkreśl wzory (lub nazwy) tych, których wodne roztwory po umieszczeniu w nich elektrod i zamknięciu obwodu elektrycznego będą dobrze przewodzić prąd elektryczny.

W stałym stanie skupienia kryształy niektórych substancji chemicznych dobrze przewodzą prąd elektryczny.

Wśród niżej wymienionych podkreśl nazwy tych substancji chemicznych, których kryształy wykazują opisaną wyżej własność.

W kilku różnych elektrolizerach przeprowadzono (niezależnie) elektrolizę wodnych roztworów związków chemicznych: kwasu solnego, wodorotlenku sodu, siarczanu(VI) miedzi(II), bromku potasu oraz chlorku żelaza(II). Każdorazowo zastosowano elektrody platynowe.

Napisz równania połówkowe głównych procesów utleniania i redukcji, jakie przebiegły w przestrzeni katodowej oraz anodowej podczas opisanego doświadczenia z udziałem wodnych roztworów: kwasu solnego oraz wodorotlenku sodu.

W kilku różnych elektrolizerach przeprowadzono (niezależnie) elektrolizę wodnych roztworów związków chemicznych: kwasu solnego, wodorotlenku sodu, siarczanu(VI) miedzi(II), bromku potasu oraz chlorku kobaltu(II). Każdorazowo zastosowano elektrody platynowe.

Napisz równania połówkowe głównych procesów utleniania i redukcji, jakie przebiegły w przestrzeni katodowej oraz anodowej podczas opisanego doświadczenia z udziałem wodnych roztworów: siarczanu(VI) miedzi(II), bromku potasu oraz chlorku kobaltu(II).