DWMED

Krystaliczne ciała stałe to ciała stałe, w których atomy, jony lub cząsteczki rozmieszczone są w sposób uporządkowany. Poniżej podano przykłady kilku substancji chemicznych, które w temperaturze 25 ^oC, pod ciśnieniem normalnym są ciałami stałymi:

BaO, NH₄Cl, SiO₂, diament, α-D-glukoza, siarka, CaCO₃.

Przypisz wymienione substancje chemiczne do właściwych typów kryształów.

Hydroliza wiązań peptydowych pod wpływem roztworu kwasu solnego przebiega w sposób nieselektywny. W konsekwencji, każdorazowo uzyskuje się mieszaniny o różnym składzie aminokwasowym oraz oligopeptydy. Selektywność takiego procesu można jednak znacząco poprawić poprzez zastosowanie odpowiednich enzymów, na przykład trypsyny lub chymotrypsyny. Pierwszy z nich katalizuje wówczas hydrolizę wiązań peptydowych przy grupie karboksylowej aminokwasów zasadowych – argininy oraz lizyny. Chymotrypsyna zaś przyczynia się do rozszczepienia peptydu przy grupie karboksylowej aminokwasów podstawionych grupą arylową (pierścień benzenu), do których należą: fenyloalanina, tyrozyna oraz tryptofan.

Na podstawie: J. McMurry, Chemia organiczna, Warszawa 2012.

Próbkę pewnego oligopeptydu, którego cząsteczki zbudowane są z ośmiu reszt aminokwasowych rozdzielono do dwóch różnych probówek (A i B) i przeprowadzono hydrolizę enzymatyczną, która opisana została w poniższej tabeli.

Reszta aminokwasowa N-końcowego aminokwasu budującego cząsteczki tego oligopeptydu ma jedną grupę metylową. Reszta C-końcowego aminokwasu X stanowi połowę wszystkich reszt aminokwasowych badanego oligopeptydu, a wodny roztwór tego aminokwasu po dodaniu chlorku żelaza(III) przybiera barwę fioletową.

Ustal sekwencję aminokwasów w oligopeptydzie poddanym hydrolizie enzymatycznej. W sekwencji tej podaj trójliterowe oznaczenie aminokwasu opisanego literą X.

Hydroliza wiązań peptydowych pod wpływem roztworu kwasu solnego przebiega w sposób nieselektywny. W konsekwencji, każdorazowo uzyskuje się mieszaniny o różnym składzie aminokwasowym oraz oligopeptydy. Selektywność takiego procesu można jednak znacząco poprawić poprzez zastosowanie odpowiednich enzymów, na przykład trypsyny lub chymotrypsyny. Pierwszy z nich katalizuje wówczas hydrolizę wiązań peptydowych przy grupie karboksylowej aminokwasów zasadowych – argininy oraz lizyny. Chymotrypsyna zaś przyczynia się do rozszczepienia peptydu przy grupie karboksylowej aminokwasów podstawionych grupą arylową (pierścień benzenu), do których należą: fenyloalanina, tyrozyna oraz tryptofan.

Na podstawie: J. McMurry, Chemia organiczna, Warszawa 2012.

Próbkę pewnego heksapeptydu, (którego N-koniec stanowi nieczynny optycznie aminokwas, a C-koniec aminokwas zawierający dwie grupy metylowe w cząsteczce) rozdzielono do dwóch probówek i przeprowadzono hydrolizę z wykorzystaniem kwasu solnego. Dane na temat produktów reakcji hydrolizy jaka przebiegła w każdej z probówek zebrano w tabeli.

Ustal sekwencję aminokwasów w poddanym hydrolizie heksapeptydzie, jeśli wiadomo, że zawarta w nim liczba reszt nieczynnego optycznie aminokwasu stanowi jedną trzecią wszystkich reszt aminokwasowych.

W  temperaturze pokojowej tlenek węgla(II) reaguje z niklem tworząc związek chemiczny o nazwie tetrakarbonylek niklu:

Ni_(s) + 4CO_(g) → Ni(CO)_4(g)

Opisany produkt reakcji to lotna, trująca substancja, która pod ciśnieniem normalnym wrze w temperaturze 43 ^oC. W odpowiednich warunkach tetrakarbonylek niklu występuje w postaci krystalicznej. Każdy atom niklu połączony jest wtedy z czterema ligandami CO.

Na podstawie: P. W. Atkins, L. Jones, Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje, Warszawa 2018.

Określ typy wiązań chemicznych (metaliczne, kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane, jonowe), jakie występują w obrębie substratów opisanej przemiany.

W  temperaturze pokojowej tlenek węgla(II) reaguje z niklem tworząc związek chemiczny o nazwie tetrakarbonylek niklu:

Ni_(s) + 4CO_(g) → Ni(CO)_4(g)

Opisany produkt reakcji to lotna, trująca substancja, która pod ciśnieniem normalnym wrze w temperaturze 43 ^oC. W odpowiednich warunkach tetrakarbonylek niklu występuje w postaci krystalicznej. Każdy atom niklu połączony jest wtedy z czterema ligandami CO.

Na podstawie: P. W. Atkins, L. Jones, Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje, Warszawa 2018.

Określ, jakiego typu kryształy (kowalencyjne, molekularne, jonowe) tworzy tetrakarbonylek niklu?

Ponieważ wolne pary elektronowe zajmują większą przestrzeń i wykazują większą siłę odpychania niż wiążące pary elektronowe, prowadzi to do różnych kątów między wiązaniami w wielu cząsteczkach lub jonach, pomimo, że zawierają one często atom centralny o tym samym modelu hybrydyzacji orbitali walencyjnych.

Na podstawie: K.-H. Lautenschläger i inni, Nowoczesne kompendium chemii, Warszawa 2018.

Dany jest zbiór cząsteczek oraz jonów: PH₃, H₂O, HCN, BF₃ oraz SO₄^2–.

Uszereguj podane drobiny zgodnie ze wzrastającą wartością kąta między ich wiązaniami.

W tabeli zebrano dane na temat rozpuszczalności w wodzie amoniaku i tlenku węgla(IV) pod ciśnieniem równym 1013 hPa w różnych temperaturach.

Wyjaśnij, dlaczego jeden z wymienionych gazów jest lepiej rozpuszczalny w wodzie od drugiego z nich?

W tabeli zebrano dane na temat rozpuszczalności w wodzie amoniaku i tlenku węgla(IV) pod ciśnieniem równym 1013 hPa w różnych temperaturach.

Oceń poprawność poniższych zdań dotyczących rozpuszczalności amoniaku oraz tlenku węgla(IV) wpisując literę „P” (prawda) lub literę „F” (fałsz).

W temperaturze 20 ^oC rozpuszczalność siarczanu(VI) amonu ma wartość 75,2 g/100 g wody.

Oblicz z dokładnością do pierwszego miejsca po przecinku, ile moli tej soli można rozpuścić w 1 dm³ wody w opisanych warunkach?

Do 80 g wody destylowanej wprowadzono 8,8 g bezwodnego siarczanu(VI) potasu. Zawartość naczynia dokładnie wymieszano uzyskując nasycony w temperaturze 20 ^oC roztwór soli.

Oblicz rozpuszczalność siarczanu(VI) potasu w podanych warunkach. Wynik wyraź w gramach na 100 g wody z dokładnością do cyfry jedności.

Nasycony w temperaturze 20 ^oC roztwór dwuchromianu(VI) potasu ma masę 56,1 g i zawiera 6,1 g substancji rozpuszczonej.

Oblicz z dokładnością do trzech cyfr znaczących rozpuszczalność (g/100 g wody) dwuchromianu(VI) potasu w podanej temperaturze.

W temperaturze 20 ^oC rozpuszczalność mocznika wynosi 108 g/100 g wody destylowanej.

Oblicz, jaką masę wody zawierają 52 g nasyconego w podanej temperaturze wodnego roztworu mocznika?

Do 0,4 dm³ wody destylowanej wprowadzono glicynę i w temperaturze 40 ^oC uzyskano 532,8 g nasyconego roztworu aminokwasu.

Oblicz rozpuszczalność glicyny w opisanych warunkach. Wynik podaj w g/100 g wody z dokładnością do trzech cyfr znaczących.

Rozpuszczalność chlorku sodu w temperaturze 80 ^oC wynosi 38 g/100 g wody.

Oblicz stężenie procentowe nasyconego w tej temperaturze roztworu podanej soli. Wynik podaj z dokładnością do pierwszego miejsca po przecinku.

W temperaturze 40 ^oC nasycony wodny roztwór azotanu(V) sodu ma stężenie 51%.

Oblicz rozpuszczalność (g/100 g wody) tej soli w podanych warunkach. Wynik podaj z dokładnością do trzech cyfr znaczących.