DWMED

W wyniku monochlorowania chlorobenzenu w obecności katalizatora powstała mieszanina dichloropochodnych benzenu, przy czym w uzyskanym układzie wykryto jedynie śladowe ilości jednego z izomerów, stanowiącego produkt uboczny (nieuprzywilejowany) opisanej reakcji.

Podaj nazwę systematyczną nieuprzywilejowanej dichloropochodnej powstałej podczas opisanej reakcji chlorowania, a następnie wyjaśnij, dlaczego nie jest to produkt główny?

Liczba protonów pewnego pierwiastka chemicznego X stanowi wartość będącą różnicą między sumą oraz różnicą wartości liczb atomowych złota oraz argonu.

Podaj nazwę pierwiastka chemicznego X, a następnie stosując symbole podpowłok zapisz konfigurację elektronową jego rdzenia atomowego.

Podczas wzbudzania elektronu następuje jego przeniesienie na wyższy poziom energetyczny. Rysunki poniżej przedstawiają schematy fragmentów klatkowych konfiguracji elektronowych kilku pierwiastków chemicznych w stanie podstawowym lub wzbudzonym.

Przypisz oznaczenia literowe (a÷d) nazwom lub symbolom tych pierwiastków chemicznych, których stany wzbudzone zilustrowano na widocznych schematach klatkowych. Jeśli któraś spośród wymienionych konfiguracji elektronowych dotyczy stanu podstawowego, wpisz „–”.

Podczas wzbudzania elektronu następuje jego przeniesienie na wyższy poziom energetyczny. Rysunki poniżej przedstawiają schematy fragmentów klatkowych konfiguracji elektronowych kilku pierwiastków chemicznych w stanie podstawowym lub wzbudzonym.

Napisz oznaczenie (a÷d) tego pierwiastka chemicznego, który ma największą liczbę elektronów walencyjnych wśród wymienionych pierwiastków, a następnie określ sumaryczną wartość pobocznych liczb kwantowych opisujących jego wszystkie elektrony niesparowane w przedstawionym schemacie klatkowym konfiguracji elektronowej.

Podczas wzbudzania elektronu następuje jego przeniesienie na wyższy poziom energetyczny. Rysunki poniżej przedstawiają schematy fragmentów klatkowych konfiguracji elektronowych kilku pierwiastków chemicznych w stanie podstawowym lub wzbudzonym.

Podkreśl wyrażenia w nawiasach tak, aby powstały zdania prawdziwe.

Podczas wzbudzania elektronu następuje jego przeniesienie na wyższy poziom energetyczny. Rysunki poniżej przedstawiają schematy fragmentów klatkowych konfiguracji elektronowych kilku pierwiastków chemicznych w stanie podstawowym lub wzbudzonym.

Wzbudzeniu mogą być poddawane również elektrony znajdujące się w jonach. Konfiguracja elektronowa pewnego dwudodatniego jonu innego niż wyżej wymienione jest następująca:

1s²2s²2p⁶3s²3p⁵4s¹

Podkreśl wyrażenia w nawiasach tak, aby powstały zdania prawdziwe dotyczące tego jonu oraz pierwiastka z którego powstał.

Odbierane przez nas wrażenie barwy często spowodowane jest emisją promieniowania elektromagnetycznego (z zakresu widzialnego dla człowieka) przez wzbudzane, niesparowane elektrony opisane walencyjnymi orbitalami d jonów metali przejściowych. Do emisji dochodzi podczas powrotu elektronu ze wzbudzonego stanu energetycznego do stanu podstawowego. Zdolność tworzenia barwnych związków mają te metale przejściowe, których jony zawierają opisane orbitalami d niesparowane elektrony.

Poniżej przedstawiono konfiguracje klatkowe niektórych jonów prostych, metali bloku d w ich sferze walencyjnej.

Wskaż te konfiguracje elektronowe, które odpowiadają jonom mogącym nadać barwę związkom chemicznym.

Odbierane przez nas wrażenie barwy często spowodowane jest emisją promieniowania elektromagnetycznego (z zakresu widzialnego dla człowieka) przez wzbudzane, niesparowane elektrony opisane walencyjnymi orbitalami d jonów metali przejściowych. Do emisji dochodzi podczas powrotu elektronu ze wzbudzonego stanu energetycznego do stanu podstawowego. Zdolność tworzenia barwnych związków mają te metale przejściowe, których jony zawierają opisane orbitalami d niesparowane elektrony.

Podkreśl te spośród wymienionych wzorów jonów wchodzących w skład związków chemicznych, które mogą odpowiadać za wystąpienie zabarwienia.

Doświadczenie przeprowadzone z udziałem aldehydów oraz najlżejszego ketonu zilustrowane zostało rysunkiem poniżej. W każdej z probówek przed rozpoczęciem eksperymentu znajdował się zakwaszony roztwór manganianu(VII) potasu. Do naczynia nr 1 dodano 20% wodny roztwór związku chemicznego A, natomiast do pozostałych trzech probówek  związki chemiczne B, C i D, wśród których dwa miały nasycone łańcuchy węglowe. Po przeprowadzeniu eksperymentu stwierdzono, że tylko zawartość probówek o numerach 1÷3 uległa odbarwieniu. Ponadto w naczyniu nr 1 wydzielił się bezbarwny gaz powodujący zmętnienie wody wapiennej, natomiast w probówce oznaczonej cyfrą 3 wyczuwalny był wyraźny zapach octu.

Cząsteczki związku chemicznego A mają kształt trójkątny, a wszystkie ich atomy leżą na jednej płaszczyźnie.

Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji chemicznej, jaka przebiegła w pierwszej probówce.

Doświadczenie przeprowadzone z udziałem aldehydów oraz najlżejszego ketonu zilustrowane zostało rysunkiem poniżej. W każdej z probówek przed rozpoczęciem eksperymentu znajdował się zakwaszony roztwór manganianu(VII) potasu. Do naczynia nr 1 dodano 20% wodny roztwór związku chemicznego A, natomiast do pozostałych trzech probówek  związki chemiczne B, C i D, wśród których dwa miały nasycone łańcuchy węglowe. Po przeprowadzeniu eksperymentu stwierdzono, że tylko zawartość probówek o numerach 1÷3 uległa odbarwieniu. Ponadto w naczyniu nr 1 wydzielił się bezbarwny gaz powodujący zmętnienie wody wapiennej, natomiast w probówce oznaczonej cyfrą 3 wyczuwalny był wyraźny zapach octu.

Podczas działania mieszaniną nitrującą na związek B, którego cząsteczki zbudowane są z czternastu atomów leżących na jednej płaszczyźnie, pojawia się żółte zabarwienie.

Napisz z wykorzystaniem półstrukturalnych wzorów związków organicznych równanie przebiegającej reakcji nitrowania. W równaniu tym uwzględnij jedynie główny produkt organiczny i podaj jego nazwę systematyczną.

Doświadczenie przeprowadzone z udziałem aldehydów oraz najlżejszego ketonu zilustrowane zostało rysunkiem poniżej. W każdej z probówek przed rozpoczęciem eksperymentu znajdował się zakwaszony roztwór manganianu(VII) potasu. Do naczynia nr 1 dodano 20% wodny roztwór związku chemicznego A, natomiast do pozostałych trzech probówek  związki chemiczne B, C i D, wśród których dwa miały nasycone łańcuchy węglowe. Po przeprowadzeniu eksperymentu stwierdzono, że tylko zawartość probówek o numerach 1÷3 uległa odbarwieniu. Ponadto w naczyniu nr 1 wydzielił się bezbarwny gaz powodujący zmętnienie wody wapiennej, natomiast w probówce oznaczonej cyfrą 3 wyczuwalny był wyraźny zapach octu.

Cząsteczki związku chemicznego D mają dwukrotnie więcej grup metylowych, niż cząsteczki związku C. Obie substancje dają pozytywny wynik próby jodoformowej.

Narysuj wzory grupowe cząsteczek związków C i D.

Sformułowano tezę:

Próba jodoformowa może być zastosowana, w celu odróżnienia etanalu od butanonu, ponieważ butanon jest tzw. metyloketonen – związkiem chemicznym zawierającym grupę karbonylową, której atom węgla połączony jest z grupą metylową.

Oceń poprawność sformułowanej tezy podkreślając odpowiednie słowo w nawiasie. Uzasadnij swój wybór.

Progesteron jest żeńskim hormonem płciowym, który umożliwia implantację zarodka w błonie śluzowej macicy. W celu podtrzymania ciąży (w przypadku niedoboru progesteronu) stosuje się lek o nazwie handlowej Duphaston, zawierający dydrogesteron, który jest pochodną progesteronu. Wzory chemiczne cząsteczek obu tych związków chemicznych przedstawiono na rysunkach poniżej.

Dokonaj analizy wzorów cząsteczek progesteronu oraz dydrogesteronu, a następnie oceń poprawność poniższych zdań wpisując literę „P” (prawda) lub literę „F”  (fałsz).

Progesteron jest żeńskim hormonem płciowym, który umożliwia implantację zarodka w błonie śluzowej macicy. W celu podtrzymania ciąży (w przypadku niedoboru progesteronu) stosuje się lek o nazwie handlowej Duphaston, zawierający dydrogesteron, który jest pochodną progesteronu. Wzory chemiczne cząsteczek obu tych związków chemicznych przedstawiono na rysunkach poniżej.

W trzech kolejno oznakowanych probówkach znajdowały się zakwaszone roztwory manganianu(VII) potasu (probówka 1), dwuchromianu(VI) potasu (probówka 2) oraz świeżo strącony wodorotlenek miedzi(II) (probówka 3). Do każdej probówki dodano zmieloną tabletkę leku Duphaston i energicznie wstrząśnięto, a następnie ogrzewano. W dwóch probówkach wyczuwalny był słaby zapach octu, a zawartość każdego z trzech naczyń reakcyjnych zmieniła zabarwienie.

Uzupełnij poniższy tekst:

W wyniku termicznego odwodnienia glicerolu wobec stężonego kwasu siarkowego(VI) powstaje związek chemiczny, którego cząsteczki mają budowę płaską. Substancja ta ogrzewana ze świeżo przygotowaną alkaliczną zawiesiną wodorotlenku miedzi(II) powoduje pojawienie się ceglastego osadu.

Napisz, stosując grupowe wzory związków organicznych równanie stechiometryczne reakcji odwodnienia glicerolu i podaj nazwę systematyczną jej organicznego produktu.