DWMED

Zamieszczony rysunek przedstawia strukturę cząsteczki D-ksylozy.

W wyniku jej redukcji powstaje związek chemiczny X zawierający wyłącznie jeden rodzaj grup funkcyjnych.

Oceń, czy wodny roztwór D-ksylozy oraz wodny roztwór związku chemicznego X wykazują czynność optyczną. Uzasadnij odpowiedź.

Przeprowadzono doświadczenie chemiczne z udziałem wodnych roztworów D-ksylozy oraz substancji X. W tym celu do dwóch probówek zawierających alkaliczne zawiesiny wodorotlenku miedzi(II) wprowadzono próbki wymienionych roztworów i energicznie wstrząśnięto zawartością naczyń. Następnie uzyskane mieszaniny ogrzano w płomieniu palnika gazowego. Fotografie A oraz B przedstawiają zawartość probówek uzyskaną w różnych etapach doświadczenia.

Jedna z zamieszczonych fotografii przedstawia mieszaninę, której barwa była identyczna w obu probówkach bezpośrednio przed ogrzaniem ich zawartości.

Wskaż probówkę o której mowa, a następnie wyjaśnij, dlaczego w każdym z naczyń przed ogrzaniem barwa zawartości była identyczna.

Przeprowadzono doświadczenie chemiczne z udziałem wodnych roztworów D-ksylozy oraz substancji X. W tym celu do dwóch probówek zawierających alkaliczne zawiesiny wodorotlenku miedzi(II) wprowadzono próbki wymienionych roztworów i energicznie wstrząśnięto zawartością naczyń. Następnie uzyskane mieszaniny ogrzano w płomieniu palnika gazowego. Fotografie A oraz B przedstawiają zawartość probówek uzyskaną w różnych etapach doświadczenia.

Wyjaśnij, dlaczego w wyniku ogrzewania, w jednej z probówek uzyskano zawartość przedstawioną na fotografii A. Wskaż nazwę substancji chemicznej, której roztwór znajdował się w tym naczyniu przed jego wprowadzeniem do alkalicznej zawiesiny wodorotlenku miedzi(II).

Strukturę cząsteczki kwasu hipurowego ilustruje zamieszczony rysunek. Substancja ta występuje powszechnie w wielu owocach. W wyniku jej hydrolizy (25 ^oC), w środowisku o wartości pH = 1,5 powstają dwa związki chemiczne. Pierwszym z nich jest kwas karboksylowy, którego sól potasowa stosowana jest jako konserwant żywności. Drugi produkt stanowi wówczas najprostszy biogenny aminokwas.

Stosując wzory grupowe związków organicznych napisz w formie jonowej skróconej równanie procesu hydrolizy kwasu hipurowego. W zapisie uwzględnij dominującą formę aminokwasu powstającego w środowisku o podanej wartości pH.

Strukturę cząsteczki kwasu hipurowego ilustruje zamieszczony rysunek. Substancja ta występuje powszechnie w wielu owocach. W wyniku jej hydrolizy (25 ^oC), w środowisku o wartości pH = 1,5 powstają dwa związki chemiczne. Pierwszym z nich jest kwas karboksylowy, którego sól potasowa stosowana jest jako konserwant żywności. Drugi produkt stanowi wówczas najprostszy biogenny aminokwas.

Narysuj wzór uproszczony soli będącej konserwantem o którym mowa.

Zamieszczony rysunek przedstawia strukturę cząsteczek pewnego polisacharydu, występującego między innymi w bulwach cebuli oraz czosnku.

Podkreśl właściwe wyrażenia oraz słowa w nawiasach, aby powstały zdania prawdziwe.

Atomy pierwiastków chemicznych mogą występować w różnych stanach energetycznych. Stan o najniższej energii nazywa się stanem podstawowym, a stany o wyższych energiach to stany wzbudzone. Atom X w stanie podstawowym ma elektrony rozmieszczone na trzech powłokach. Poza tym wiadomo, że dwie podpowłoki należące do zewnętrznej powłoki nie mają pustych orbitali, a jedna z nich zawiera dwa niesparowane elektrony.

W pewnych warunkach atom X w stanie podstawowym pochłonął energię. Nastąpiła zmiana stanu energetycznego tylko jednego elektronu, co spowodowało wzrost liczby niesparowanych elektronów w tym atomie. Przed wzbudzeniem stan tego elektronu był opisywany wartościami liczb kwantowych 𝑛 = 3, 𝑙 = 1, a po wzbudzeniu zmieniła się tylko wartość liczby pobocznej (orbitalnej).

Uzupełnij poniższy schemat, tak aby przedstawiał on klatkowy zapis konfiguracji elektronowej atomu X w opisanym stanie wzbudzonym.

Atomy pierwiastków chemicznych mogą występować w różnych stanach energetycznych. Stan o najniższej energii nazywa się stanem podstawowym, a stany o wyższych energiach to stany wzbudzone. Atom X w stanie podstawowym ma elektrony rozmieszczone na trzech powłokach. Poza tym wiadomo, że dwie podpowłoki należące do zewnętrznej powłoki nie mają pustych orbitali, a jedna z nich zawiera dwa niesparowane elektrony.

Uzupełnij poniższą tabelę. Wpisz symbol pierwiastka X, numer okresu i numer grupy w układzie okresowym oraz symbol bloku konfiguracyjnego, do którego należy pierwiastek X.

Na poniższym rysunku przedstawiono kontury dwóch orbitali atomowych A i B należących do tej samej podpowłoki elektronowej.

Uzupełnij zdania dotyczące przedstawionych na rysunku orbitali atomowych A i B.

Atomy tlenu i atomy fluoru tworzą aniony o konfiguracji tego samego gazu szlachetnego. W tabeli przedstawiono modele atomu tlenu i atomu fluoru oraz ich prostych jonów. Dana barwa modelu odnosi się do konkretnego pierwiastka.

Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2013.

Uzupełnij tabelę. Napisz symbol atomu lub wzór jonu, który odpowiada każdemu z przedstawionych modeli.

Reakcja syntezy amoniaku przebiega zgodnie z równaniem:

N₂ (g) + 3H₂ (g) ⇄ 2NH₃ (g)

W temperaturze T i pod ciśnieniem p do syntezy amoniaku użyto 8,0 dm³ mieszaniny azotu i wodoru, w której objętość azotu stanowiła 25 %. Stwierdzono, że w wyniku reakcji otrzymano 5,0 dm³ mieszaniny gazów w stanie równowagi (wszystkie gazy odmierzono w tych samych warunkach).

Oblicz wydajność reakcji syntezy amoniaku w opisanych warunkach. Wynik zapisz w procentach.

Poniżej przedstawiono przebieg przemiany jądrowej, która zachodzi w wyniku bombardowania jąder pewnego izotopu uranu przyśpieszonymi cząstkami 𝛼.

Powstający nuklid X jest nietrwały i ulega rozpadowi β^–, którego produktem jest izotop ameryku ²⁴¹Am.

Na podstawie: A. Czerwiński, Energia jądrowa i promieniotwórczość, Warszawa 1998.

Napisz równanie opisanej przemiany jądrowej, w której powstaje nuklid X. Uzupełnij wszystkie pola w poniższym schemacie. Zastosuj symbole chemiczne pierwiastków.

Dwa pierwiastki umownie oznaczone symbolami E i X tworzą jony proste o wzorach E²⁺ i X^2–. Oba te jony mają konfigurację neonu. Na poniższym modelu przedstawiono budowę kryształu substancji o wzorze ogólnym EX.

Napisz wzór związku, którego model przedstawiono powyżej. Użyj symboli chemicznych pierwiastków.

Dwa pierwiastki umownie oznaczone symbolami E i X tworzą jony proste o wzorach E²⁺ i X^2–. Oba te jony mają konfigurację neonu. Na poniższym modelu przedstawiono budowę kryształu substancji o wzorze ogólnym EX.

Rozstrzygnij, czy krystaliczna substancja EX jest przewodnikiem czy izolatorem prądu elektrycznego. Odpowiedź uzasadnij.

Chlorek fosforu(V) o wzorze PCl₅ ulega rozkładowi zgodnie z równaniem:

PCl₅ (g) ⇄ PCl₃ (g) + Cl₂ (g)                    ΔH > 0

Do cylindrycznego reaktora z ruchomym tłokiem wprowadzono 25,0 g stałego chlorku fosforu(V) i wypompowano całe powietrze. Zawartość reaktora ogrzano do temperatury 260 °C, co początkowo spowodowało sublimację całego chlorku fosforu(V), a w dalszej kolejności jego rozkład termiczny. W układzie utrzymywano stałe ciśnienie równe 1013 hPa, natomiast zmianie ulegała objętość mieszaniny gazów w reaktorze. W chwili 𝑡 w układzie ustaliła się równowaga. Gęstość równowagowej mieszaniny gazów w reaktorze wynosiła d = 2,63 g∙dm⁻³.

Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2013.

Oblicz wartość stężeniowej stałej równowagi reakcji dysocjacji termicznej chlorku fosforu(V) w temperaturze 260 °C. Przyjmij: R = 83,14 hPa∙dm³∙mol^–1∙K^–1, M_PCl5 = 208,5 g∙mol^–1, M_PCl3 = 137,5 g∙mol^–1.