Obliczanie procentu wagowego tlenku wapnia w mieszaninie poreakcyjnej uzyskanej po przerwaniu prażenia. Zadanie 16. Arkusz CKE chemia maj 2020 rozszerzony (2 punkty)
W laboratorium tlenek wapnia można otrzymać ze szczawianu wapnia o wzorze CaC2O4. Szczawian wapnia ulega termicznemu rozkładowi, który przebiega zgodnie z poniższym równaniem:
CaC2O4 → CaCO3 + CO
Dalsze ogrzewanie, w wyższej temperaturze, prowadzi do rozkładu węglanu wapnia:
CaCO3 → CaO + CO2
Próbkę szczawianu wapnia o masie 12,8 g umieszczono w tyglu pod wyciągiem i poddano prażeniu. Po pewnym czasie proces przerwano, a następnie ostudzono tygiel, zważono jego zawartość i zbadano skład mieszaniny poreakcyjnej. Stwierdzono, że masa zawartości tygla zmalała o 6,32 g i że otrzymana mieszanina nie zawierała szczawianu wapnia.
Oblicz w procentach masowych zawartość tlenku wapnia w mieszaninie otrzymanej po przerwaniu prażenia. Rozwiązanie tego zadania dostępne jest nieodpłatnie pod poniższym linkiem:
Wybór odpowiedniej blaszki oraz roztworu w celu przeprowadzenia reakcji chemicznej. Zadanie 17.1. Arkusz CKE chemia maj 2020 rozszerzony (1 punkt)
W celu porównania reaktywności różnych metali wykonano doświadczenie, w którym płytkę z metalu M zważono i umieszczono w naczyniu zawierającym wodny roztwór pewnej soli. W wyniku zachodzącej reakcji roztwór się odbarwił. Płytkę wyjęto, opłukano wodą destylowaną, wysuszono i zważono ponownie. Ustalono, że w wyniku reakcji masa płytki zmalała.
Wybierz i podkreśl jeden symbol metalu w zestawie I i jeden wzór odczynnika w zestawie II, tak aby otrzymać schemat przeprowadzonego doświadczenia.
Zapis równania reakcji chemicznej przebiegającej po wprowadzeniu blaszki do roztworu. Zadanie 17.2. Arkusz CKE chemia maj 2020 rozszerzony (1 punkt)
W celu porównania reaktywności różnych metali wykonano doświadczenie, w którym płytkę z metalu M zważono i umieszczono w naczyniu zawierającym wodny roztwór pewnej soli. W wyniku zachodzącej reakcji roztwór się odbarwił. Płytkę wyjęto, opłukano wodą destylowaną, wysuszono i zważono ponownie. Ustalono, że w wyniku reakcji masa płytki zmalała.
Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji, która zaszła podczas doświadczenia.
Wskazanie probówek w których powstał osad wodorotlenku cynku. Zadanie 18.1. Arkusz CKE chemia maj 2020 rozszerzony (1 punkt)
Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na poniższym schemacie:
Podaj numery probówek, w których po zakończeniu doświadczenia pozostał biały osad wodorotlenku cynku.
Zapis jonowego skróconego równania reakcji chemicznej tworzenia jonu kompleksowego o liczbie koordynacyjnej 4. Zadanie 18.2. Arkusz CKE chemia maj 2020 rozszerzony (1 punkt)
Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na poniższym schemacie:
Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji, która zaszła w probówce III. Uwzględnij, że jednym z produktów jest jon kompleksowy o liczbie koordynacyjnej 4.
Zapis obserwacji towarzyszących doświadczeniom z udziałem roztworów siarczanu(IV) sodu. Zadanie 19. Arkusz CKE chemia maj 2020 rozszerzony (1 punkt)
Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na poniższym schemacie:
W każdej z probówek zaobserwowano zmiany świadczące o przebiegu reakcji chemicznej.
Opisz zmiany, jakie zaobserwowano w probówkach. Probówka I: Probówka II:
Wybór słabego kwasu Brønsteda. Zadanie 20. Arkusz CKE chemia maj 2020 rozszerzony (1 punkt)
Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na poniższym schemacie:
W każdej z probówek zaobserwowano zmiany świadczące o przebiegu reakcji chemicznej.
Uzupełnij poniższe zdanie. Wybierz i podkreśl jedną odpowiedź spośród podanych w nawiasie. Na podstawie wyniku doświadczenia w probówce I można stwierdzić, że słabym kwasem Brønsteda jest (H2SO3 / HSO3– / SO32–)
Zapis równania reakcji chemicznej przebiegającej po dodaniu kwasu solnego do roztworu siarczanu(IV) sodu. Zadanie 21. Arkusz CKE chemia maj 2020 rozszerzony (1 punkt)
Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na poniższym schemacie:
W każdej z probówek zaobserwowano zmiany świadczące o przebiegu reakcji chemicznej.
Napisz, jaką właściwość kwasu siarkowego(IV) potwierdził wynik doświadczenia w probówce II. Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji, która zaszła w probówce II po dodaniu roztworu HCl i była przyczyną obserwowanych zmian. Kwas siarkowy(IV) jest słabszy niż kwas chlorowodorowy i jest kwasem . Równanie reakcji:
Zapis równań reakcji monobromowania dwóch węglowodorów nasyconych. Zadanie 22. Arkusz CKE chemia maj 2020 rozszerzony (2 punkty)
Dwa węglowodory nasycone A i B mają w cząsteczkach po pięć atomów węgla. Cząsteczka jednego z tych węglowodorów ma budowę cykliczną. W cząsteczce węglowodoru A wszystkie atomy węgla mają jednakową rzędowość. Węglowodory A i B ulegają bromowaniu na świetle według mechanizmu substytucji rodnikowej. Każdy z nich tworzy wyłącznie jedną monobromopochodną.
Napisz równania reakcji monobromowania węglowodorów A i B. Zastosuj wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych. Równanie reakcji monobromowania węglowodoru A: Równanie reakcji monobromowania węglowodoru B:
Zapis wzorów półstrukturalnych produktów reakcji węglowodoru z chlorowodorem. Zadanie 23.1. Arkusz CKE chemia maj 2020 rozszerzony (1 punkt)
Przeprowadzono reakcję addycji, w której związek X o wzorze sumarycznym C4H8 przereagował z chlorowodorem w stosunku molowym 1:1. W wyniku opisanej przemiany powstały dwa związki, z których jeden ma cząsteczki chiralne i występuje w postaci enancjomerów, a cząsteczki drugiego związku są achiralne.
Napisz wzory półstrukturalne (grupowe) obu produktów reakcji związku X z chlorowodorem. Wzór związku, którego cząsteczki są chiralne: Wzór związku, którego cząsteczki są achiralne:
Rysowanie wzorów pary enancjomerów. Zadanie 23.2. Arkusz CKE chemia maj 2020 rozszerzony (1 punkt)
Przeprowadzono reakcję addycji, w której związek X o wzorze sumarycznym C4H8 przereagował z chlorowodorem w stosunku molowym 1:1. W wyniku opisanej przemiany powstały dwa związki, z których jeden ma cząsteczki chiralne i występuje w postaci enancjomerów, a cząsteczki drugiego związku są achiralne.
Uzupełnij poniższy schemat, tak aby przedstawiał budowę obu enancjomerów chiralnego produktu reakcji związku X z chlorowodorem.
Wskazanie nazwy oraz mechanizmu określonej reakcji chemicznej. Zadanie 24.1. Arkusz CKE chemia maj 2020 rozszerzony (1 punkt)
Olejek eteryczny otrzymywany z majeranku zawiera m.in. substancje, których wzory i nazwy przedstawiono poniżej.
Terpinen-4-ol (związek II) i terpineol (związek III) można otrzymać z terpinolenu (związek IV) w wyniku jego reakcji z wodą w środowisku kwasowym.
Określ typ (addycja, eliminacja, substytucja) i nazwij mechanizm (elektrofilowy, nukleofilowy, rodnikowy) tej reakcji. Typ reakcji: Mechanizm reakcji:
Ocena poprawności informacji na temat reguły Markownikowa. Zadanie 24.2. Arkusz CKE chemia maj 2020 rozszerzony (1 punkt)
Olejek eteryczny otrzymywany z majeranku zawiera m.in. substancje, których wzory i nazwy przedstawiono poniżej.
Terpinen-4-ol (związek II) i terpineol (związek III) można otrzymać z terpinolenu (związek IV) w wyniku jego reakcji z wodą w środowisku kwasowym.
Oceń poprawność poniższej informacji i uzasadnij swoją odpowiedź. Podczas reakcji terpinolenu (związek IV) z wodą powstaje znacznie więcej terpineolu (związek III) niż terpinen-4-olu (związek II), ponieważ zgodnie z regułą Markownikowa terpineol (związek III) jest produktem głównym tej reakcji. Informacja (jest / nie jest) poprawna. Uzasadnienie:
Ocena poprawności zdań dotyczących związków: α-terpinen, terpinen-4-ol, terpineol, terpinolen, p-cymen. Zadanie 25. Arkusz CKE chemia maj 2020 rozszerzony (1 punkt)
Olejek eteryczny otrzymywany z majeranku zawiera m.in. substancje, których wzory i nazwy przedstawiono poniżej.
Terpinen-4-ol (związek II) i terpineol (związek III) można otrzymać z terpinolenu (związek IV) w wyniku jego reakcji z wodą w środowisku kwasowym.
Oceń, czy podane poniżej informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa. 1. W cząsteczce p-cymenu (związek V) co najmniej 8 atomów węgla leży w jednej płaszczyźnie. 2. Z p-cymenu (związek V) można otrzymać α-terpinen (związek I) w wyniku reakcji substytucji. 3. Reakcja p-cymenu (związek V) z bromem wymaga obecności światła lub zastosowania katalizatora, natomiast terpinolen (związek IV) może reagować z bromem w ciemności i bez udziału katalizatora.
Wybór najmocniejszej zasady Brønsteda. Zadanie 26. Arkusz CKE chemia maj 2020 rozszerzony (1 punkt)
Poniżej przedstawiono wzory trzech zasad Brønsteda.
NH3, CH3NH2, C6H5NH2
Porównaj wartości stałych dysocjacji Kb tych zasad w roztworze wodnym w temperaturze 25 °C i uzupełnij poniższe zdania. Wybierz i podkreśl jedną odpowiedź spośród podanych w każdym nawiasie. Spośród wymienionych związków najmocniejszą zasadą Brønsteda jest (NH3 / CH3NH2 / C6H5NH2 ). Jonem, który najłatwiej odszczepia proton, jest kation o wzorze (NH4+ / CH3NH3+ / C6H5NH3+ ), jest więc on (najmocniejszym / najsłabszym) kwasem Brønsteda.
