DWMED

Na wykresie przedstawiono krzywą dysocjacji hemoglobiny matki i krzywą dysocjacji hemoglobiny płodu.

Na podstawie porównania krzywych dysocjacji hemoglobiny płodu i hemoglobiny matki oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

Na rysunku przedstawiono budowę serca ludzkiego, na którego powierzchni zaznaczono naczynia wieńcowe.

Wyjaśnij, na czym polega związek między miażdżycą naczyń wieńcowych a zawałem mięśnia sercowego. W odpowiedzi uwzględnij funkcję tych naczyń.

Na rysunku przedstawiono schemat budowy układu krwionośnego człowieka oraz powiązanie tego układu z układem oddechowym.

Oceń, czy poniższe informacje dotyczące powiązania strukturalnego i funkcjonalnego układu oddechowego z układem krwionośnym są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

O częstości oddechów wykonywanych przez człowieka decyduje ośrodek znajdujący się w rdzeniu przedłużonym. Ten ośrodek jest wrażliwy na stężenie dwutlenku węgla. Wzrost stężenia CO2 we krwi skutkuje przyśpieszeniem częstości oddechów.

Wyjaśnij, dlaczego gdy ratuje się życie człowiekowi, u którego doszło do zatrzymania czynności oddechowych, podaje się mu tlen z domieszką dwutlenku węgla, a nie – czysty tlen.

Poniżej w uproszczeniu przedstawiono zapis przebiegu jednego z typów oddychania komórkowego.

a) Określ, czy przedstawiony na schemacie typ oddychania komórkowego to oddychanie tlenowe, czy – beztlenowe. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do obu typów oddychania.

b) Podaj nazwę substratu X i produktu Y oddychania komórkowego przedstawionego na schemacie.

Substrat X: …..
produkt Y: …..

Grupę 15 uczniów na lekcji biologii poddano obserwacji, podczas której zmierzono tętno (liczbę skurczów serca w określonym czasie) u każdego ucznia w stanie spoczynku i po wykonaniu wysiłku fizycznego (10 przysiadów). Wyniki pomiaru zapisano w odpowiedniej tabeli.

Określ cel przeprowadzonej obserwacji.

Przyjmowanie pokarmu lub niechęć do jedzenia wiąże się z funkcjonowaniem ośrodków głodu i sytości znajdujących się w podwzgórzu. Bodźcem dla obu tych ośrodków jest różny poziom glukozy we krwi.

Zespół Pradera-Williego (PWS) to zespół wad wrodzonych, zwykle spowodowany delecją fragmentu długiego ramienia chromosomu 15 pochodzącego od ojca. Zespół ten uważany jest
za najczęstszą genetycznie uwarunkowaną przyczynę otyłości. Do przybierania na wadze doprowadza mniejsze niż u zdrowych ludzi zapotrzebowanie energetyczne w połączeniu z ciągłym i niepohamowanym głodem. Chory z PWS nie czuje się najedzony, bez względu na to ile zje – czuje stały głód fizyczny, który nie ma nic wspólnego z apetytem.

Na schemacie przedstawiono mechanizm działania ośrodków głodu i sytości zlokalizowanych w podwzgórzu.

Zaznacz poprawne dokończenie zdania – wybierz odpowiedź spośród A–B oraz odpowiedź spośród 1.–2.

Otyłość w zespole Pradera-Willego może być następstwem

W trzustce występują dwa rodzaje komórek gruczołowych (wydzielniczych). Jedne z nich mają zdolność wytwarzania enzymów trawiennych, drugie – komórki wysepek Langerhansa – wytwarzają hormony kontrolujące i regulujące poziom glukozy we krwi.

Podaj nazwy wytwarzanych przez trzustkę

a) dwóch enzymów trawiennych:

1.

2.


b) dwóch hormonów regulujących poziom glukozy we krwi:

1.

2.

Ściana przewodu pokarmowego na całej długości ma budowę warstwową. Wyróżnia się w niej cztery warstwy: warstwę nabłonkową leżącą na zewnątrz, znajdującą się pod nią warstwę mięśni gładkich podłużnych i okrężnych, a następnie podśluzówkę i wewnętrzną błonę śluzową.
Na powierzchni błony śluzowej, wyścielającej jelito cienkie, występuje u dorosłego człowieka ok. 10 mln kosmków jelitowych, których łączna powierzchnia wynosi ok. 200 m2 (dla porównania powierzchnia skóry ma około 1,5–2 m2 ).
Ścianę kosmka stanowi pojedyncza warstwa komórek nabłonkowych, a w jego wnętrzu – znajdują się włosowate naczynia krwionośne i naczynie limfatyczne.

a) Określ, czy skurcze ściany przewodu pokarmowego, umożliwiające przesuwanie pokarmu, zależą od naszej woli czy – nie. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając budowę mięśniówki jelit.

b) Podaj jedną cechę kosmków jelitowych, która usprawnia wchłanianie składników pokarmowych.

Trawienie enzymatyczne (chemiczne) pobranego pokarmu jest procesem wieloetapowym i odbywa się w różnych odcinkach przewodu pokarmowego.

Uzupełnij tabelę – wpisz we właściwe komórki nazwy odcinków przewodu pokarmowego, w których zostaje zapoczątkowane trawienie białek i węglowodanów, oraz nazwy enzymów trawiennych biorących udział w tym procesie.

Na rysunkach A i B przedstawiono, w różnym położeniu, te same kości i mięśnie odpowiedzialne za ruchy przeciwstawne kończyny górnej w stawie łokciowym.

a) Podaj nazwy mięśni oznaczonych na rysunkach numerami 1. i 2.

1. …..
2. …..

b) Określ, na czym polega antagonizm pracy mięśni oznaczonych na rysunkach numerami 1. i 2. podczas ruchu kończyny górnej w stawie łokciowym.v

Na rysunku przedstawiono budowę szkieletu dorosłego człowieka.

a) Oceń, czy poniższe informacje dotyczące budowy i funkcji szkieletu dorosłego człowieka są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

b) Spośród wymienionych nazw elementów szkieletu człowieka wybierz i podkreśl wszystkie nazwy tych, które wchodzą w skład szkieletu osiowego.

czaszka
obręcz miednicza
kręgosłup
żebra
mostek
obręcz barkowa

Podstawową przyczyną krzywicy u dzieci jest niedobór witaminy D, spowodowany najczęściej niedostateczną ekspozycją na światło słoneczne lub niedoborami pokarmowymi.

a) Wyjaśnij, dlaczego niedobór witaminy D może być przyczyną krzywicy u dzieci. W odpowiedzi uwzględnij funkcję tej witaminy.

b) Wykaż związek między ekspozycją na światło słoneczne a syntezą witaminy D w organizmie człowieka.

Skóra, stanowiąca powłokę ciała człowieka, jest narządem narażonym na działanie różnych szkodliwych czynników środowiska zewnętrznego.

Na rysunku przedstawiono budowę skóry człowieka.

a) Podaj dwie różne funkcje ochronne warstwy zrogowaciałej naskórka.

1.

2.

b) Określ funkcję, jaką pełni w organizmie człowieka warstwa podskórna, ze względu na występowanie w niej komórek tkanki tłuszczowej.

Tkanki występujące w organizmie człowieka pełnią ściśle określone funkcje.

Uzupełnij tabelę opisującą funkcje tkanek i ich przystosowanie do pełnienia określonej funkcji w organizmie człowieka – wpisz w puste komórki brakujące informacje.