DWMED

Na schemacie podano możliwe wartości stężenia glukozy we krwi zdrowych i chorych ludzi wyrażone w mg/dl.

Uzupełnij powyższy schemat: wpisz w wyznaczone miejsca nazwę hormonu i nazwę choroby, przy której występuje zilustrowany poziom glukozy.

Na schemacie przedstawiono przekrój przez gardło człowieka, które stanowi wspólny odcinek drogi oddechowej i pokarmowej.

Przyporządkuj każdej z substancji (1–3) odpowiednią drogę (A lub B), jaką przemieszcza się ona w stanie fizjologii po opuszczeniu gardła.

1. stały pokarm:
2. płynny pokarm:
3. powietrze atmosferyczne:

Znajomość dróg zarażenia się pasożytami zmniejsza prawdopodobieństwo zapadnięcia na choroby przez nie wywoływane. W tabeli przedstawiono wybrane choroby i sposoby zarażenia się trzema pasożytami.

Zakreśl w tabeli nazwę tej choroby, która przenoszona jest drogą pokarmową, a której profilaktyka polega m.in. na myciu rąk.

Podczas intensywnego wysiłku fizycznego w warunkach deficytu tlenowego w mięśniach szkieletowych człowieka zachodzi proces, którego ubocznym produktem jest kwas mlekowy. Związek ten jest transportowany przez krew do wątroby, gdzie ulega przekształceniu
do glukozy. Glukoza może być następnie wykorzystana w mięśniach do ich pracy.

a) Uzupełnij schemat – narysuj groty strzałek do odpowiednich linii tak, aby zaznaczyć nimi kierunek transportu kwasu mlekowego przez krew, a także kierunki przemian, w których uczestniczy kwas mlekowy w mięśniu i w wątrobie.

b) Podaj nazwę procesu, w wyniku którego we włóknach mięśniowych powstaje kwas mlekowy, oraz określ, na czym polega funkcja tego procesu w organizmie.

Nazwa procesu:
Funkcja:

Człowiek dbający o prawidłowe odżywianie się uwzględniał w swojej diecie surową marchew ze względu na jej wartości odżywcze: zawartość witamin, soli mineralnych i błonnika. Przyrządzając surówki z marchwi, rezygnował z dodawania oleju, ponieważ jest on wysokokaloryczny.

a) Podaj nazwę witaminy, która występuje w marchwi w postaci prowitaminy, oraz określ jej rolę w prawidłowym widzeniu.

Nazwa witaminy:
Rola w prawidłowym widzeniu:

b) Przedstaw argument uzasadniający, że dodawanie oleju do surówki z marchwi jest korzystne dla zdrowia człowieka.

Podczas zajęć w laboratorium uczniowie mieli obserwować proces enzymatycznego rozkładu białka i skrobi. W tym celu przygotowali dwie probówki: jedną z białkiem jaja kurzego (1.), drugą z kleikiem skrobiowym (2.). W każdej probówce roztwór miał odpowiednie pH
i zawierał enzym trawiący dany składnik. Przygotowano również żółć, ale decyzję o jej dodaniu do probówek pozostawiono uczniom.

a) Spośród niżej wymienionych enzymów wybierz i przyporządkuj do każdej probówki ten enzym, który powoduje trawienie znajdującego się w niej składnika.

pepsyna
amylaza
nukleaza
lipaza

Probówka 1. z białkiem jaja kurzego:
Probówka 2. z kleikiem skrobiowym:

b) Oceń, czy dodanie żółci do probówek ułatwiłoby proces trawienia. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając funkcję żółci.

W tabeli przedstawiono spożycie błonnika pokarmowego w wybranych produktach spożywczych w Polsce, w latach 2005–2009.

1. Na podstawie danych z tabeli narysuj wykres słupkowy porównujący ilość spożywanego błonnika, dostarczanego do organizmu człowieka w roślinach strączkowych i ziemniakach w Polsce, w latach 2005–2008.

2.
a) Oceń, czy poniższe informacje dotyczące spożycia błonnika w Polsce w latach 2005–2009 są właściwą interpretacją danych w tabeli. Zaznacz T (tak), jeśli informacja jest właściwą interpretacją danych, albo N (nie) – jeśli nie jest.

b) Podaj nazwy dwóch produktów zawierających błonnik, wymienionych w tabeli, których spożycie w Polsce w latach 2005–2009 wykazuje tendencję malejącą.

Na schemacie przedstawiono prosty łuk odruchowy, w skład którego wchodzą dwa neurony, ale nie zaznaczono kierunku przepływu impulsu nerwowego (informacji nerwowej).

a) Określ kierunek przepływu informacji nerwowej w przedstawionym łuku odruchowym – narysuj na schemacie strzałki nad neuronami.

b) Podkreśl poniżej trzy struktury, które pełnią funkcję efektorów w łuku odruchowym.

pręcik siatkówki
mięsień biceps
kubek smakowy
ciałko czuciowe skóry
ślinianka

Na schemacie przedstawiono budowę ośrodkowego układu nerwowego człowieka.

a) Podaj nazwę elementu budowy ośrodkowego układu nerwowego oznaczonego na schemacie literą A oraz przedstaw jedną funkcję, jaką ten element pełni w organizmie człowieka.

Nazwa elementu A:
Funkcja:

b) Wymień nazwy dwóch struktur szkieletu człowieka, które chronią ośrodkowy układ nerwowy przed uszkodzeniem.

1.
2.

Organizm człowieka wyposażony jest w mechanizmy, które chronią go zarówno przed przegrzaniem, jak i przed wychłodzeniem. W tabeli przedstawiono reakcje organizmu umożliwiające utrzymanie stałej temperatury ciała.

Określ, które z reakcji organizmu wymienionych w tabeli prowadzą do oddawania, a które – do wytwarzania ciepła w organizmie człowieka. Wpisz literę X w odpowiednie miejsca tabeli.

Poniżej zilustrowano trzy rodzaje tkanek (A–C) występujących w organizmie człowieka oraz przedstawiono pięć wybranych cech budowy tkanek.

Cechy budowy tkanek:
1. luźne ułożenie komórek
2. obecność błony podstawnej
3. liczne jądra komórkowe w komórkach
4. obfita ilość substancji międzykomórkowej
5. komórki zawierają duże ilości aktyny i miozyny.

Podaj literę (A–C), którą na rysunku oznaczono tkankę łączną oraz dwie charakterystyczne cechy jej budowy – zapisz ich numery (1–5).

Tkanka łączna: …..
Cechy budowy: …..