DWMED

Na rysunku przedstawiono kosteczki słuchowe człowieka.

a) Podaj nazwy kosteczek słuchowych oznaczonych na rysunku literami A i B.

A. 
B.

b) Zaznacz poprawne dokończenie zdania – wybierz odpowiedź spośród A–C oraz odpowiedź spośród 1.–2.

Kosteczki słuchowe znajdują się w uchu

Łuk odruchowy składa się z pięciu głównych elementów. Poniżej wymieniono je w przypadkowej kolejności:

1. neuron ruchowy
2. receptor bodźca
3. neuron pośredniczący (w rdzeniu kręgowym)
4. efektor
5. neuron czuciowy

Uszereguj elementy łuku odruchowego tak, aby odpowiadały drodze impulsu nerwowego, warunkującego reakcję odruchową. Zapisz ich oznaczenia cyfrowe we właściwej kolejności.

Kolejność elementów łuku odruchowego:

Podstawowym mechanizmem regulującym wydzielanie hormonów przez układ hormonalny jest mechanizm ujemnego sprzężenia zwrotnego.

Na schemacie przedstawiono współzależność wydzielania hormonów przez wybrane gruczoły dokrewne.

a) Wybierz i zaznacz wiersz tabeli (A–D), w którym prawidłowo podano nazwy
gruczołów oznaczonych na schemacie literami X oraz Y.

b) Miejscom oznaczonym na schemacie numerami 1.–3. przyporządkuj odpowiednie
określenia opisujące działanie hormonów (pobudzanie albo hamowanie).

1. ……
2. ……
3. ……

Lizozym to białko występujące w organizmie człowieka. Jest zawarte w surowicy krwi, ślinie, łzach, mleku, można je znaleźć również w ziarnach neutrofilów i makrofagów.
Lizozym działa hydrolitycznie na wiązania występujące w peptydoglikanie – składniku ścian komórkowych wielu bakterii.

a) Uzupełnij poniższe zdanie tak, aby powstał poprawny opis cech lizozymu. Podkreśl w każdym nawiasie właściwe określenie.

Lizozym jest (enzymem / hormonem), a jego działanie należy do mechanizmów odporności (swoistej / nieswoistej).

b) Określ funkcję, jaką pełnią makrofagi w reakcji odpornościowej.

Odporność to zdolność organizmu do przeciwdziałania niekorzystnemu wpływowi patogenów przedostających się do jego wnętrza. Odporność można zwiększyć przez podawanie surowicy lub szczepionki.


a) Uzupełnij tabelę przedstawiającą różnice między składem a sposobem działania szczepionki i surowicy – wpisz we właściwe komórki informacje wybrane spośród wymienionych.

zawiera antygeny
zawiera przeciwciała
dostarcza organizmowi przeciwciała
stymuluje wytwarzanie przeciwciał

b) Wyjaśnij, dlaczego wykrywanie przeciwciał we krwi pacjenta może być wykorzystywane w diagnozowaniu, czy pacjent przeszedł daną chorobę zakaźną.

Na wykresie przedstawiono krzywą dysocjacji hemoglobiny matki i krzywą dysocjacji hemoglobiny płodu.

Na podstawie porównania krzywych dysocjacji hemoglobiny płodu i hemoglobiny matki oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

Na rysunku przedstawiono budowę serca ludzkiego, na którego powierzchni zaznaczono naczynia wieńcowe.

Wyjaśnij, na czym polega związek między miażdżycą naczyń wieńcowych a zawałem mięśnia sercowego. W odpowiedzi uwzględnij funkcję tych naczyń.

Na rysunku przedstawiono schemat budowy układu krwionośnego człowieka oraz powiązanie tego układu z układem oddechowym.

Oceń, czy poniższe informacje dotyczące powiązania strukturalnego i funkcjonalnego układu oddechowego z układem krwionośnym są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

O częstości oddechów wykonywanych przez człowieka decyduje ośrodek znajdujący się w rdzeniu przedłużonym. Ten ośrodek jest wrażliwy na stężenie dwutlenku węgla. Wzrost stężenia CO2 we krwi skutkuje przyśpieszeniem częstości oddechów.

Wyjaśnij, dlaczego gdy ratuje się życie człowiekowi, u którego doszło do zatrzymania czynności oddechowych, podaje się mu tlen z domieszką dwutlenku węgla, a nie – czysty tlen.

Poniżej w uproszczeniu przedstawiono zapis przebiegu jednego z typów oddychania komórkowego.

a) Określ, czy przedstawiony na schemacie typ oddychania komórkowego to oddychanie tlenowe, czy – beztlenowe. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do obu typów oddychania.

b) Podaj nazwę substratu X i produktu Y oddychania komórkowego przedstawionego na schemacie.

Substrat X: …..
produkt Y: …..

Grupę 15 uczniów na lekcji biologii poddano obserwacji, podczas której zmierzono tętno (liczbę skurczów serca w określonym czasie) u każdego ucznia w stanie spoczynku i po wykonaniu wysiłku fizycznego (10 przysiadów). Wyniki pomiaru zapisano w odpowiedniej tabeli.

Określ cel przeprowadzonej obserwacji.

Przyjmowanie pokarmu lub niechęć do jedzenia wiąże się z funkcjonowaniem ośrodków głodu i sytości znajdujących się w podwzgórzu. Bodźcem dla obu tych ośrodków jest różny poziom glukozy we krwi.

Zespół Pradera-Williego (PWS) to zespół wad wrodzonych, zwykle spowodowany delecją fragmentu długiego ramienia chromosomu 15 pochodzącego od ojca. Zespół ten uważany jest
za najczęstszą genetycznie uwarunkowaną przyczynę otyłości. Do przybierania na wadze doprowadza mniejsze niż u zdrowych ludzi zapotrzebowanie energetyczne w połączeniu z ciągłym i niepohamowanym głodem. Chory z PWS nie czuje się najedzony, bez względu na to ile zje – czuje stały głód fizyczny, który nie ma nic wspólnego z apetytem.

Na schemacie przedstawiono mechanizm działania ośrodków głodu i sytości zlokalizowanych w podwzgórzu.

Zaznacz poprawne dokończenie zdania – wybierz odpowiedź spośród A–B oraz odpowiedź spośród 1.–2.

Otyłość w zespole Pradera-Willego może być następstwem

W trzustce występują dwa rodzaje komórek gruczołowych (wydzielniczych). Jedne z nich mają zdolność wytwarzania enzymów trawiennych, drugie – komórki wysepek Langerhansa – wytwarzają hormony kontrolujące i regulujące poziom glukozy we krwi.

Podaj nazwy wytwarzanych przez trzustkę

a) dwóch enzymów trawiennych:

1.

2.


b) dwóch hormonów regulujących poziom glukozy we krwi:

1.

2.

Ściana przewodu pokarmowego na całej długości ma budowę warstwową. Wyróżnia się w niej cztery warstwy: warstwę nabłonkową leżącą na zewnątrz, znajdującą się pod nią warstwę mięśni gładkich podłużnych i okrężnych, a następnie podśluzówkę i wewnętrzną błonę śluzową.
Na powierzchni błony śluzowej, wyścielającej jelito cienkie, występuje u dorosłego człowieka ok. 10 mln kosmków jelitowych, których łączna powierzchnia wynosi ok. 200 m2 (dla porównania powierzchnia skóry ma około 1,5–2 m2 ).
Ścianę kosmka stanowi pojedyncza warstwa komórek nabłonkowych, a w jego wnętrzu – znajdują się włosowate naczynia krwionośne i naczynie limfatyczne.

a) Określ, czy skurcze ściany przewodu pokarmowego, umożliwiające przesuwanie pokarmu, zależą od naszej woli czy – nie. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając budowę mięśniówki jelit.

b) Podaj jedną cechę kosmków jelitowych, która usprawnia wchłanianie składników pokarmowych.

Trawienie enzymatyczne (chemiczne) pobranego pokarmu jest procesem wieloetapowym i odbywa się w różnych odcinkach przewodu pokarmowego.

Uzupełnij tabelę – wpisz we właściwe komórki nazwy odcinków przewodu pokarmowego, w których zostaje zapoczątkowane trawienie białek i węglowodanów, oraz nazwy enzymów trawiennych biorących udział w tym procesie.