DWMED

Na rysunku przedstawiono przystosowanie budowy owoców mniszka pospolitego (Taraxacum officinale) i klonu zwyczajnego (Acer platanoides) do określonego sposobu rozprzestrzeniania się tych roślin.

Uwaga: Nie zachowano skali wielkości obiektów

Określ, w jaki sposób rozprzestrzeniają się są owoce mniszka i klonu, oraz podaj, na czym polega przystosowanie ich budowy do tego sposobu rozsiewania.

Liściokwiat (Phyllanthus) to rodzaj roślin występujących na obszarach tropikalnych i subtropikalnych na całym świecie.
Na rysunku przedstawiono pęd liściokwiatu ze zmodyfikowanymi łodygami bocznymi. Liście u tej rośliny mają postać kolczastych łusek.

Na podstawie rysunku określ, na czym polega modyfikacja łodyg bocznych u liściokwiatu, i podaj, jaką funkcję pełnią te łodygi.

Na rysunkach przedstawiono w uproszczeniu budowę liści rośliny typu C3 – należącej do roślin dwuliściennych oraz rośliny typu C 4 – należącej do jednoliściennych.

a) Podaj nazwy elementów budowy anatomicznej liści oznaczonych na rysunkach literami X, Y, Z.

X. …..
Y. …..
Z. …..

b) Na podstawie rysunku i własnej wiedzy podaj dwie różnice w budowie anatomicznej liścia między roślinami typu C3 a roślinami typu C4 .

1. …..
2. …..

Roztwór indygokarminu jest odczynnikiem bardzo czułym na obecność tlenu i w jego obecności barwi się na niebiesko. Zaplanowano doświadczenie z wykorzystaniem tego odczynnika, aby wykazać, że czynnikiem niezbędnym w procesie fotosyntezy jest światło.

Poniżej przedstawiono zestaw materiałów do przeprowadzenia tego doświadczenia:
• 2 pędy moczarki kanadyjskiej jednakowej wielkości,
• 2 kolby, z których każda zawiera 400 ml przegotowanej, zimnej wody, zawierającej wodorowęglan sodu (NaHCO3 ),
• karton oklejony czarnym papierem,
• roztwór indygokarminu,
• zakraplacz,
• zegar

Korzystając z przedstawionych informacji, przedstaw plan tego doświadczenia: uwzględnij w nim opis próby badawczej i próby kontrolnej oraz sposób ustalania wyników.

1. Próba badawcza: ……..
2. Próba kontrolna: ……….
3. Sposób ustalania wyników: ……..

Na schemacie przedstawiono udział w obiegu azotu różnych grup bakterii żyjących w glebie, które oznaczono literami A–D.

a) Wypisz ze schematu oznaczenie literowe bakterii, które są chemoautotrofami.

b) Uzasadnij, że procesy przeprowadzane przez bakterie oznaczone na schemacie literą A są korzystne dla roślin. W odpowiedzi uwzględnij metabolizm tych bakterii.

Na rysunku przedstawiono komórkę wydzielniczą gruczołu mlekowego ssaków.

a) Podaj nazwę elementów oznaczonych na rysunku literą X oraz nazwę rodzaju tkanki, do której należy komórka wydzielnicza gruczołu mlekowego.

Nazwa elementów X: ….
Nazwa rodzaju tkanki: …..

b) Na podstawie schematu oceń, czy poniższe informacje dotyczące komórki gruczołu mlekowego są prawdziwe. Zaznacz P, jeżeli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

c) Wykaż związek obecności licznych mitochondriów w komórkach wydzielniczych gruczołu mlekowego ssaków z funkcją tych komórek.

Na rysunkach I−III przedstawiono zjawisko zachodzące w komórce roślinnej umieszczonej w roztworze sacharozy.

a) Zaznacz strzałką na rysunku III błonę komórkową i ją podpisz.

b) Podaj nazwę zjawiska biologicznego przedstawionego na rysunkach.

c) Określ, jaki powinien być roztwór względem komórki (soku komórkowego), aby wywołać zjawisko przedstawione na rysunkach. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając
proces fizyczny warunkujący to zjawisko.

A. roztwór hipotoniczny
B. roztwór izotoniczny
C. roztwór hipertoniczny

Uzasadnienie: ………
.

Oceń, czy poniższe stwierdzenia określające funkcję wakuoli są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F ‒ jeśli jest fałszywe.

W ochronie gatunkowej in situ w odróżnieniu od ex situ chronione gatunki funkcjonują samodzielnie w środowisku. Świstak tatrzański (Marmota marmota latirostris) należy w Polsce do gatunków zagrożonych. Tatrzański Park Narodowy prowadzi ochronę świstaka, polegającą m.in. na zwalczaniu kłusownictwa i ochronie ostoi przed nadmiernym ruchem turystycznym oraz na prowadzeniu stałego nadzoru terenowego nad ostojami świstaków.


Spośród podanych sposobów ochrony przyrody (A–D) zaznacz dwa, które odnoszą się do przedstawionego w tekście rodzaju podjętego działania ochronnego obejmującego świstaka tatrzańskiego.

A. ochrona zachowawcza (bierna)
B. ochrona in situ
C. ochrona ex situ
D. ochrona czynna

Różnorodność biologiczna rozpatrywana jest na trzech poziomach: genetycznym, gatunkowym i ekosystemowym. Na poniższych schematach A−C przedstawiono różne poziomy różnorodności biologicznej.

Podaj oznaczenie literowe schematu, który odnosi się do poziomu różnorodności genetycznej. Odpowiedź uzasadnij.

Na wykresie przedstawiono zakres tolerancji roślin uprawnych (oznaczonych literą A) i dwóch gatunków dziko rosnących (oznaczonych literami B i C) na odczyn gleby.

a) Wskaż, który z gatunków dziko rosnących – B czy C – może być chwastem w uprawie rośliny oznaczonej na wykresie literą A. Odpowiedź uzasadnij.

b) Określ, jaki wpływ na uprawę rośliny oznaczonej na wykresie literą A może mieć zobojętnienie gleby przez człowieka.

Spośród wymienionych zestawów organizmów A–D wybierz i zaznacz ten, który jest przykładem interakcji nieantagonistycznych między populacjami różnych gatunków.

A. tasiemiec – człowiek
B. kleszcz – pies
C. mrówki – mszyce
D. wróbel – gołąb

O atomie pierwiastka X wiadomo, że:

– 20 spośród wszystkich elektronów w atomie opisanych jest liczbą kwantową 𝑙 = 2,

– elektrony walencyjne atomu X w stanie podstawowym opisane są dwiema różnymi wartościami pobocznej liczby kwantowej (𝑙 = 0 i 𝑙 = 1), przy czym liczba elektronów walencyjnych opisanych poboczną liczbą kwantową 𝑙 = 1 jest większa, niż liczba elektronów walencyjnych opisanych poboczną liczbą kwantową 𝑙 = 0,

– tylko jeden z elektronów walencyjnych jest niesparowany.

Pierwiastek X reaguje z chlorem, w wyniku czego powstaje związek, w którym procentowa masowa zawartość chloru wynosi 45,6 %.

Wykonaj odpowiednie obliczenia i wskaż model, który przedstawia budowę przestrzenną cząsteczki związku pierwiastka X z chlorem.

Rentgenografia strukturalna jest jedyną techniką badawczą, która pozwala, z niemal absolutną pewnością, określać struktury przestrzenne związków chemicznych (np. dokładną strukturę skomplikowanych cząsteczek związków organicznych). Ta technika polega na naświetlaniu kryształu badanego związku promieniami rentgenowskimi. Uzyskany obraz, nazywany obrazem dyfrakcyjnym, poddaje się zaawansowanej obróbce matematycznej, dzięki czemu można wygenerować mapę rozkładu gęstości chmury elektronowej w cząsteczce, która mówi o wzajemnym ułożeniu w przestrzeni atomów tworzących cząsteczkę. Do uzyskanego obrazu można następnie dopasować najbardziej prawdopodobny model cząsteczki.

Na podstawie: J.M. Robertson, I. Woodward, J. Chem. Soc. 1937, 219–230.

Poniżej przedstawiono mapę gęstości elektronowej uzyskaną metodą rentgenografii strukturalnej dla pewnej halogenopochodnej fenolu (hydroksobenzenu) zawierającej masowo 15,3 % węgla.

Wykonaj odpowiednie obliczenia i narysuj wzór strukturalny cząsteczki badanego związku oraz podaj jego nazwę systematyczną.

W trakcie mieszania dwóch cieczy sumaryczna masa roztworu jest równa sumie mas mieszanych składników, jednak końcowa objętość mieszaniny jest najczęściej różna od sumy objętości mieszanych składników. Zjawisko zmniejszenia lub zwiększenia objętości cieczy podczas mieszania nazywamy odpowiednio kontrakcją lub dylatacją objętości. W tabeli poniżej przedstawiono wartości gęstości wodnego roztworu kwasu siarkowego(VI) w zależności od jego stężenia w temperaturze 20 °C.

Na podstawie: https://pl.wikibooks.org.

Gęstość wody w temperaturze 20 °C wynosi 0,998 g∙cm^–3

Wykonaj odpowiednie obliczenia i na ich podstawie uzupełnij poniższy tekst.