DWMED

Stosunkowo wysoką temperaturę wrzenia kwasy monokarboksylowe zawdzięczają zdolności do tworzenia dimerów za pośrednictwem dwóch wiązań wodorowych między swoimi cząsteczkami.

Narysuj wzór półstrukturalny dimeru tego kwasu karboksylowego, który jest izomerem kwasu butanowego. Wiązania wodorowe zaznacz linią przerywaną.

Mydła, na przykład heksadekanian potasu (palmitynian potasu) są surfaktantami anionowymi (anionowymi środkami powierzchniowo czynnymi) pochodzenia naturalnego. Przykładem syntetycznego kationowego środka powierzchniowo czynnego jest związek chemiczny o nazwie bromek N,N,N-trimetyloheksadecylo-1-amoniowy, skrótowo oznaczany jako CTAB.

Narysuj wzór grupowy kationu opisanego surfaktanta kationowego, a następnie wyjaśnij, dlaczego CTAB zaliczany jest do kationowych, a nie jak mydła – do anionowych  środków powierzchniowo czynnych?

W czterech probówkach (1.–4.), w losowej kolejności znajdowały się wodne roztwory:

palmitynianu potasu, propano-1,3-diolu, CTAB oraz żelatyny.

W celu odróżnienia zawartości naczyń przeprowadzono dwuetapowe doświadczenie chemiczne. Numery zamieszczonych niżej fotografii przypisane są do numerów opisanych probówek.

Etap 1.: zawartością każdej z probówek energicznie wstrząśnięto. Rezultat tego etapu doświadczenia ilustrują fotografie 1.–4.

Etap 2.: Do probówek widocznych na fotografiach numerami 1. oraz 4. wprowadzono roztwór oranżu metylowego, a do probówek 2. oraz 3. zalkalizowaną zawiesinę wodorotlenku miedzi(II). Zawartością każdego z naczyń energicznie wstrząśnięto. Rezultat tego etapu doświadczenia ilustrują fotografie 1.–4.

Do podanych niżej nazw/oznaczeń substancji przypisz numery odpowiednich probówek.

Krzywe poniżej ilustrują zależności wartości pH od stężeń molowych roztworów trzech związków chemicznych oznaczonych kolejno literami X, Y oraz Z. Na osi odciętych zamiast wartości stężenia molowego roztworu (C_o) umieszczono wartości –logC_o. Na przykład dla wyrażenia –logC_o = 3 stężenie molowe roztworu C_o = 10^–3 mol∙dm^–3.

Z kwasem octowym związek chemiczny Z tworzy sól, której wodny roztwór w temperaturze 25 ^oC ma odczyn praktycznie obojętny. Dwa pozostałe związki są względem siebie izomerami oraz organicznymi pochodnymi związku Z.

Napisz wzory sumaryczne – związku chemicznego Z oraz jego soli z kwasem octowym, aby jednoznacznie wskazywały na opisane substancje chemiczne, a następnie wyjaśnij, dlaczego wodny roztwór tej soli w temperaturze 25 ^oC ma odczyn obojętny.

Krzywe poniżej ilustrują zależności wartości pH od stężeń molowych roztworów trzech związków chemicznych oznaczonych kolejno literami X, Y oraz Z. Na osi odciętych zamiast wartości stężenia molowego roztworu (C_o) umieszczono wartości –logC_o. Na przykład dla wyrażenia –logC_o = 3 stężenie molowe roztworu C_o = 10^–3 mol∙dm^–3.

Z kwasem octowym związek chemiczny Z tworzy sól, której wodny roztwór w temperaturze 25 ^oC ma odczyn praktycznie obojętny. Dwa pozostałe związki są względem siebie izomerami oraz organicznymi pochodnymi związku Z.

Spektroskopia mas jest jedną z metod instrumentalnych służących do badania struktury związków organicznych. Znajdujące się w badanej próbce cząsteczki analizowanej substancji zostają poddane jonizacji oraz fragmentacji na mniejsze drobiny. Następnie rejestruje się widmo powstałych w wyniku fragmentacji jonów dodatnich, rozdzielonych w zależności od stosunku ich masy molowej do ładunku (m/z). Na przedstawionym w postaci graficznej obrazie widma widoczny jest zwykle również pik tzw. jonu molekularnego M^+∙ powstającego w wyniku wybicia jednego elektronu z cząsteczki analizowanego związku chemicznego. W przypadku, gdy badana próbka jest substancją stanowiącą alifatyczną pochodną organiczną opisanego w informacji wprowadzającej związku chemicznego, zawierającego jedną grupę funkcyjną, w widmie masowym widoczny jest pik fragmentacyjny przypadający dla wartości m/z = 30. Jest on charakterystyczny, gdy w cząsteczce atom węgla połączony bezpośrednio z heteroatomem (atomem pierwiastka innym niż węgiel lub wodór) ma rzędowość nie większą niż I.

W celu ustalenia struktury cząsteczki związku chemicznego X zarejestrowano jego widmo masowe. Pik jonu molekularnego odpowiada wartości m/z równej 59.

Na podstawie: R. M. Silverstein, F. X. Webster, D. J. Kiemle, Spektroskopowe metody identyfikacji związków organicznych, Warszawa 2012 oraz National Institute of Advanced Industrial Science and Technology, www.sdbs.db.aist.go.jp, dostęp od 2022 roku.

Cząsteczka związku X ma tylko jedną grupę alkilową, a pomiędzy cząsteczkami związku Y nie tworzą się wiązania wodorowe.

Wykonaj niezbędne obliczenia, a następnie zaproponuj wzór grupowy oraz nazwę systematyczną nasyconego związku chemicznego, którego widmo masowe zarejestrowano, jeśli wiadomo, że jego cząsteczka zawiera tylko jeden heteroatom połączony z grupą alkilową.

Krzywe poniżej ilustrują zależności wartości pH od stężeń molowych roztworów trzech związków chemicznych oznaczonych kolejno literami X, Y oraz Z. Na osi odciętych zamiast wartości stężenia molowego roztworu (C_o) umieszczono wartości –logC_o. Na przykład dla wyrażenia –logC_o = 3 stężenie molowe roztworu C_o = 10^–3 mol∙dm^–3.

Z kwasem octowym związek chemiczny Z tworzy sól, której wodny roztwór w temperaturze 25 ^oC ma odczyn praktycznie obojętny. Dwa pozostałe związki są względem siebie izomerami oraz organicznymi pochodnymi związku Z.

Spektroskopia mas jest jedną z metod instrumentalnych służących do badania struktury związków organicznych. Znajdujące się w badanej próbce cząsteczki analizowanej substancji zostają poddane jonizacji oraz fragmentacji na mniejsze drobiny. Następnie rejestruje się widmo powstałych w wyniku fragmentacji jonów dodatnich, rozdzielonych w zależności od stosunku ich masy molowej do ładunku (m/z). Na przedstawionym w postaci graficznej obrazie widma widoczny jest zwykle również pik tzw. jonu molekularnego M^+∙ powstającego w wyniku wybicia jednego elektronu z cząsteczki analizowanego związku chemicznego. W przypadku, gdy badana próbka jest substancją stanowiącą alifatyczną pochodną organiczną opisanego w informacji wprowadzającej związku chemicznego, zawierającego jedną grupę funkcyjną, w widmie masowym widoczny jest pik fragmentacyjny przypadający dla wartości m/z = 30. Jest on charakterystyczny, gdy w cząsteczce atom węgla połączony bezpośrednio z heteroatomem (atomem pierwiastka innym niż węgiel lub wodór) ma rzędowość nie większą niż I.

W celu ustalenia struktury cząsteczki związku chemicznego X zarejestrowano jego widmo masowe. Pik jonu molekularnego odpowiada wartości m/z równej 59.

Na podstawie: R. M. Silverstein, F. X. Webster, D. J. Kiemle, Spektroskopowe metody identyfikacji związków organicznych, Warszawa 2012 oraz National Institute of Advanced Industrial Science and Technology, www.sdbs.db.aist.go.jp, dostęp od 2022 roku.

Cząsteczka związku X ma tylko jedną grupę alkilową, a pomiędzy cząsteczkami związku Y nie tworzą się wiązania wodorowe.

Stosując wzory grupowe napisz równanie procesu decydującego o odczynie wodnego roztworu związku chemicznego Y.

Krzywe poniżej ilustrują zależności wartości pH od stężeń molowych roztworów trzech związków chemicznych oznaczonych kolejno literami X, Y oraz Z. Na osi odciętych zamiast wartości stężenia molowego roztworu (C_o) umieszczono wartości –logC_o. Na przykład dla wyrażenia –logC_o = 3 stężenie molowe roztworu C_o = 10^–3 mol∙dm^–3.

Z kwasem octowym związek chemiczny Z tworzy sól, której wodny roztwór w temperaturze 25 ^oC ma odczyn praktycznie obojętny. Dwa pozostałe związki są względem siebie izomerami oraz organicznymi pochodnymi związku Z.

Spektroskopia mas jest jedną z metod instrumentalnych służących do badania struktury związków organicznych. Znajdujące się w badanej próbce cząsteczki analizowanej substancji zostają poddane jonizacji oraz fragmentacji na mniejsze drobiny. Następnie rejestruje się widmo powstałych w wyniku fragmentacji jonów dodatnich, rozdzielonych w zależności od stosunku ich masy molowej do ładunku (m/z). Na przedstawionym w postaci graficznej obrazie widma widoczny jest zwykle również pik tzw. jonu molekularnego M^+∙ powstającego w wyniku wybicia jednego elektronu z cząsteczki analizowanego związku chemicznego. W przypadku, gdy badana próbka jest substancją stanowiącą alifatyczną pochodną organiczną opisanego w informacji wprowadzającej związku chemicznego, zawierającego jedną grupę funkcyjną, w widmie masowym widoczny jest pik fragmentacyjny przypadający dla wartości m/z = 30. Jest on charakterystyczny, gdy w cząsteczce atom węgla połączony bezpośrednio z heteroatomem (atomem pierwiastka innym niż węgiel lub wodór) ma rzędowość nie większą niż I.

W celu ustalenia struktury cząsteczki związku chemicznego X zarejestrowano jego widmo masowe. Pik jonu molekularnego odpowiada wartości m/z równej 59.

Na podstawie: R. M. Silverstein, F. X. Webster, D. J. Kiemle, Spektroskopowe metody identyfikacji związków organicznych, Warszawa 2012 oraz National Institute of Advanced Industrial Science and Technology, www.sdbs.db.aist.go.jp, dostęp od 2022 roku.

Cząsteczka związku X ma tylko jedną grupę alkilową, a pomiędzy cząsteczkami związku Y nie tworzą się wiązania wodorowe.

Wyjaśnij, dlaczego pomiędzy cząsteczkami związku Y nie tworzą się wiązania wodorowe?

Krzywe poniżej ilustrują zależności wartości pH od stężeń molowych roztworów trzech związków chemicznych oznaczonych kolejno literami X, Y oraz Z. Na osi odciętych zamiast wartości stężenia molowego roztworu (C_o) umieszczono wartości –logC_o. Na przykład dla wyrażenia –logC_o = 3 stężenie molowe roztworu C_o = 10^–3 mol∙dm^–3.

Z kwasem octowym związek chemiczny Z tworzy sól, której wodny roztwór w temperaturze 25 ^oC ma odczyn praktycznie obojętny. Dwa pozostałe związki są względem siebie izomerami oraz organicznymi pochodnymi związku Z.

Oceń poprawność poniższych zdań dotyczących wodnych roztworów (25^oC) związków chemicznych X, Y oraz Z. Wpisz literę „P” (prawda) lub literę „F” (fałsz).

Rysunek poniżej ilustruje wzory kilku cukrów prostych, którym przypisano kolejne litery alfabetu A÷D.

Oceń poprawność poniższych zdań, wpisując literę „P” (prawda) lub literę „F” (fałsz).

Pewien heptapeptyd zbudowany wyłącznie z reszt aminokwasów białkowych poddano hydrolizie w obecności kwasu solnego. Ustalono wówczas, że:

– C-koniec stanowiła reszta pochodząca od aminokwasu o mniejszej masie cząsteczkowej niż aminokwas, którego reszta to tzw. N-koniec,

– aminokwasy, których reszty stanowią końce łańcucha peptydowego w środowisku o pH = 4,8 występują głównie w postaci anionu,

– wśród produktów hydrolizy analizowanego peptydu wykryto związki chemiczne o następujących sekwencjach aminokwasów: Ala-Ile-Ile, Tyr-Asp, Glu-Ala, Ile-Tyr,

– centra stereogeniczne izoleucyny stanowią 44,4% liczby wszystkich centrów stereogenicznych analizowanego peptydu i jest ich dwukrotnie więcej niż centrów stereogenicznych pochodzących od reszt N-końcowego aminokwasu.

Napisz sekwencję aminokwasów analizowanego heptapeptydu. W zapisie skorzystaj z trójliterowych oznaczeń aminokwasów.

Wątroba jest silnie ukrwiona, w jej komórkach zachodzą różnorodne procesy, ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Podaj dwie funkcje wątroby, inne niż wydzielanie żółci.
1.
2.

Po wzięciu do ust niewielkiej szczypty mąki ziemniaczanej, zawierającej głównie skrobię, początkowo nie odczuwamy żadnego smaku. Po krótkim czasie i wymieszaniu skrobi ze śliną zaczynamy odczuwać smak słodki.

Wyjaśnij, uwzględniając procesy, które zachodzą w jamie ustnej, w jaki sposób dochodzi do opisanej zmiany smaków.

Antybiotyki, stosowane doustnie, hamują rozwój symbiotycznych bakterii jelitowych, produkujących niektóre witaminy.

Wskaż witaminę, która jest produkowana przez bakterie w jelicie człowieka – podkreśl jej nazwę.

witamina A,
witamina C,
witamina D,
witamina E,
witamina K

Na schemacie przedstawiono klasyfikację rodzajów odporności swoistej. Poniżej wymieniono różne przyczyny (1–4) nabywania odporności swoistej przez organizm człowieka.

1. Zakażenie bakteriami chorobotwórczymi.
2. Przekazanie przeciwciał wytworzonych w ciele matki przez łożysko do płodu.
3. Podanie choremu gotowych przeciwciał w surowicy odpornościowej.
4. Podanie szczepionki ochronnej.


Uzupełnij schemat, wpisując w wyznaczone kropkami miejsca numery (1–4), odpowiadające sposobom nabywania odporności danego typu.

Czerniak złośliwy jest u ludzi jednym z najgroźniejszych schorzeń nowotworowych skóry.

W tabeli przedstawiono dane dotyczące zachorowalności na czerniaka złośliwego w Polsce w latach 2000–2010.

1. Na podstawie danych zamieszczonych w tabeli narysuj wykres porównujący częstość występowania czerniaka złośliwego u kobiet i mężczyzn w latach 2000–2010.

2. Na podstawie przedstawionych danych sformułuj wniosek dotyczący zmian liczby zachorowań na czerniaka w latach 2000–2010, uwzględniający różnice bądź podobieństwa w zachorowalności kobiet i mężczyzn.

3. Przedstaw dwa różne przykłady działań profilaktycznych, zmniejszających ryzyko zachorowania na czerniaka skóry u ludzi.